Tα Παιδιά του Χειμώνα

Η ιστορία, με μικρό και με κεφαλαίο γιώτα, και το παρελθόν έχουν νευραλγικό ρόλο στη νέα ταινία του Αλεξάντερ Πέιν, το «Holdovers», που προβάλλεται στις αίθουσες με τον ελληνικό τίτλο τα «Παιδιά του Χειμώνα». Καταρχάς είναι μια ταινία εποχής. Η δράση τοποθετείται σε ένα ιδιωτικό εκπαιδευτήριο για πλουσιόπαιδα κατά τη διάρκεια της εορταστικής περιόδου του 1970. Κεντρικός ήρωας είναι ο Πολ Χάναμ, ένας στριφνός καθηγητής ελληνορωμαϊκής ιστορίας, εξόφθαλμα αντιδημοφιλής τόσο στους μαθητές, όσο και στους συναδέλφους του. Ο Πολ επικαλείται αποφθέγματα του Κικέρωνα και του Μάρκου Αυρήλιου, μα εξαντλείται στον ακαδημαϊσμό, την ουσία και τη σοφία τους αδυνατεί να την πραγματώσει και να τη μεταδώσει, ίσως γιατί ακόμα δεν την έχει συλλάβει και ο ίδιος.

Ναι, ο Πολ, τον οποίο υποδύεται υποδειγματικά ένας άλλος Πολ, ο Τζιαμάτι, είναι ακόμα ένας ήρωας του Αλεξάντερ Πέιν που «δεν ξέρει τι να παίξει στα παιδιά». Αυτά τα Χριστούγεννα, όμως, είναι υποχρεωμένος να επιβλέψει όσα παιδιά θα παραμείνουν στο εκπαιδευτήριο και θα αναγκαστεί να υπερβεί (ή να εκπληρώσει για πρώτη φορά) τα παιδαγωγικά του καθήκοντα, σχηματίζοντας μια ολιγομελή ομάδα με τον Άνγκους, έναν ξύπνιο μαθητή με προβληματική συμπεριφορά, και τη Μέρι, την υπεύθυνη της κουζίνας, που έχασε πρόσφατα τον γιό της στο Βιετνάμ. Οι τρεις τους θα επιχειρήσουν να τα φέρουν βόλτα με τις προκλήσεις των χριστουγεννιάτικων γιορτών και τις πίκρες τους.

Στο «Descendants» ακούμε τον Τζορτζ Κλούνεϊ να περιγράφει τα μέλη της οικογενείας του ως τα νησιά ενός αρχιπελάγους, τα οποία κάθε χρόνο απομακρύνονται λίγο λίγο. Μέχρι το τέλος της ταινίας, ο ήρωας θα διαπιστώσει ότι η κίνηση μπορεί να έχει κι αντίστροφη κατεύθυνση - αντί να απομακρύνονται, να πλησιάζουν το ένα το άλλο- καθώς και ότι κανένας άνθρωπος δεν είναι νησί, όπως έλεγε και μια ψυχή. Έχοντας εντρυφήσει στο σινεμά του Πέιν και, λαμβάνοντας υπόψη το χριστουγεννιάτικο πλαίσιο της ιστορίας, γνωρίζεις ότι η εξέλιξη θα είναι αντίστοιχη κι εδώ.

Είναι μια ταινία συνταγής το «Holdovers», μα λίγοι ξέρουν να εκτελούν τη συνταγή με τον τρόπο του Πέιν, να ισορροπούν έτσι θαυμαστά (και ενίοτε ταυτόχρονα) ανάμεσα στην κωμωδία και στο δράμα, να εξάγουν από το ειδικό το γενικό, να γεννούν τρυφερά, ανθρώπινα θεάματα που αφορούν όλους μαζί και τον καθένα από εμάς ξεχωριστά. Πρόκειται, επίσης, για μια συνταγή που διαμορφώθηκε στο παρελθόν, άρα για μια επιστροφή στην ιστορία, ώστε να εξαχθούν ωφέλιμα συμπεράσματα για την κατανόηση του παρόντος. Ακόμα και η επιστράτευση της γνώριμης φόρμας του road movie στα μισά του έργου συνιστά μια επιστροφή του δημιουργού στο δικό του κινηματογραφικό παρελθόν.

Η αντιμετώπιση και η εξομολόγηση της ιστορίας τους θα φέρει τους ήρωες πιο κοντά, θα κάνει την ταινία φύσει και θέσει χριστουγεννιάτικη και θα δώσει, αν θέλεις, σάρκα και οστά στο όψιμο όνειρο του κυρίου Kρόκερ-Χάρις από το «Browning Version» (1951) των Άντονι Άσκουιθ και Τέρενς Ράτιγκαν, μα αυτή τη φορά έγκαιρα– να την αναζητήσετε την ταινία.  Βλέπεις, παρά τις αναπόφευκτες διαφορές μας, με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο είμαστε όλοι «παιδιά του χειμώνα». Καλό είναι να μας το υπενθυμίζει κάποιος πού και πού, όχι υψώνοντας τον δείκτη, μα περνώντας αγαπητικά το χέρι του πάνω από τον ώμο μας και μοιραζόμενος την ιστορία του. Και ο Πέιν έχει υπάρξει αρκετές φορές αυτός ο κάποιος.