12:20
17/4

«Σπίθα στη Θάλλασα»: Ο Ντόμιν Χάουγκε έφτιαξε μια ταινία επειδή δεν μπορούσε να τη βρει όταν την χρειάστηκε

Η «Σπίθα στη Θάλασσα» είναι μια νεανική ταινία με αντικείμενο ένα νεαρό κορίτσι που χάνει τον πατέρα του στη θάλασσα, προσπαθεί να διαχειριστεί την απώλειά του και ρίχνει την ευθύνη στα τέρατα του βυθού. Προβλήθηκε στο τμήμα Generation KPlus της Berlinale, εκεί όπου βρίσκουν καταφύγιο νεανικές ταινίες που κοιτάζουν το ανήλικο κοινό τους από το ύψος του βλέμματος, μα σπάνια καταφέρνουν να απευθυνθούν μαζικότερα σε αυτό. Και πώς να υποστηριχθεί το νεανικό θέαμα σοβαρού προσανατολισμού και εκπαιδευτικών αρετών από τις εταιρείες παραγωγής, όταν η διανομή του δεν είναι εξασφαλισμένη, θα αναρωτηθούμε εμείς, αλλά αυτό είναι μια άλλη, μεγαλύτερη ιστορία.

Μιλήσαμε με τον σκηνοθέτη, Ντόμιν Χάουγκε, και ανακαλύψαμε, μεταξύ άλλων, ότι η ταινία έχει πολύ προσωπικό χαρακτήρα και ότι την έφτιαξε επειδή ο ίδιος δεν μπορούσε να την βρει, όταν την χρειάστηκε.

Τι τράβηξε το ενδιαφέρον σου σε αυτή την ιστορία;

Ήμουν 15 όταν έχασα τον πατέρα μου. Πέθανε από τη μια μέρα στην άλλη. Ήταν ένα μεγάλο σοκ για μένα και την οικογένειά μου. Δεν μιλούσαμε γι' αυτό για πολύ καιρό. Έτσι άρχισα να ψάχνω για ιστορίες ή ταινίες που ίσως μπορούσαν να με βοηθήσουν για να καταλάβω τα πράγματα που περνούσα. Αλλά ήταν πολύ δύσκολο να βρω ταινίες για ένα νεαρό κοινό που να προσφέρουν μια ειλικρινή αντίληψη για το θέμα της θλίψης. Είτε ο νεκρός γονέας επέστρεφε στη ζωή, είτε η ταινία ήταν πολύ σκοτεινή και λυπηρή χωρίς ελπίδα. Έτσι, η αδερφή μου και εγώ αποφασίσαμε να φτιάξουμε την ταινία που θα θέλαμε να δούμε όταν ήμασταν παιδιά, τη στιγμή που πέθανε ο πατέρας μας. Μια ειλικρινήςιστορία για ένα κορίτσι που έχασε τον πατέρα της, αλλά και μια ιστορία με ελπίδα.

Πιστεύεις ότι οι παραμύθια έχουν ιαματικές ιδιότητες;

Απολύτως. Όχι μόνο τα παραμύθια αλλά οι ιστορίες γενικά. Όταν κάτι τραγικό συμβαίνει στη ζωή σου, συχνά νιώθεις μόνος στον κόσμο. Φοβάσαι ότι οι άνθρωποι δεν θα σε κατανοήσουν, θα σε κρίνουν ή απλά δεν θέλεις να ενοχλήσεις τους ανθρώπους με τη δυστυχία σου. Όταν βρίσκεις αυτή τη μια ιστορία που απεικονίζει τις ίδιες προσπάθειες ή συναισθήματα που έχεις, σε βοηθά να καταλάβεις ότι δεν είσαι μόνος. Τα πράγματα που νιώθεις δεν είναι παράξενα. Ίσως είναι ανεξήγητα, αλλά τουλάχιστον ξέρεις ότι και άλλοι περνούν από τις ίδιες δοκιμασίες.

Επίσης, νομίζω ότι αν δώσεις σε κάποια συναισθήματα μια μορφή -σαν ένα τέρας στη δική μας περίπτωση- μπορεί να σε βοηθήσει να καταλάβεις λίγο καλύτερα τι περνάς. Ειδικά για ένα νεαρό κοινό. Μία από τις αγαπημένες μου ταινίες είναι το «Inside out». Δείχνει με όμορφο τρόπο όλα αυτά τα διαφορετικά συναισθήματα που μπορεί να έχεις στη ζωή σου. Γιατί νιώθεις τα πράγματα με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Γιατί γίνεσαι συναισθηματικός ή θυμωμένος ή χαρούμενος. Δεν είναι μόνο μια όμορφη ταινία, αλλά σίγουρα βοηθάει ορισμένους θεατές να μάθουν για τα συναισθήματα.

Νομίζεις ότι η εξιδανίκευση μιας χαμένης γονικής φιγούρας μπορεί να σταθεί εμπόδιο στο να προχωρήσουμε παρακάτω;

Δεν νομίζω ότι είναι κακό, τουλάχιστον όχι για κάποιο διάστημα στη διαδικασία. Βοηθά να μιλάς για έναν χαμένο αγαπημένο και να μοιράζεσαι αναμνήσεις και ιστορίες με άλλους ανθρώπους. Γιατί όταν έχασα τον πατέρα μου, δεν μίλησα γι' αυτόν για 8 χρόνια. Ήταν ένα ταμπού στην οικογένειά μου να μιλάμε για τους νεκρούς. Και όταν κάποιος αναφερόταν σε αυτόν, ήταν ένας άγιος, γιατί δεν λέμε κακά πράγματα για ανθρώπους που πέθαναν.

Αυτό ήταν πολύ δύσκολο για μένα. Είμαι ένας ονειροπόλος, άρχισα να φαντάζομαι πράγματα για αυτόν. Στο μυαλό μου ήταν ένας υπερήρωας, δεν θα έκανε κακό σε κανένα. Όταν μεγάλωσα, άρχισα να αμφισβητώ πολλά. Γνώριζα πραγματικά τον πατέρα μου ή τον ήξερα μόνο μέσω των εφευρεμένων ιστοριών μου για αυτόν ως τον τέλειο πατέρα και άνθρωπο γενικά; Μόνο όταν προσέγγισα με θάρρος την οικογένειά μου και άρχισα να κάνω ερωτήσεις, έμαθα πώς ήταν ο ίδιος σαν άνθρωπος, θυμήθηκα και πράγματα. Και φυσικά, είχε και κάποια ελαττώματα. Όχι πολλά! Αλλά είχε.

Τα χρώματα της θάλασσας συμπίπτουν με τα βασικά χρώματα της ταινίας σας. Το ζητήσατε συγκεκριμένα από τον διευθυντή φωτογραφίας σας;

Η θάλασσα έπρεπε να είναι περισσότερο από ένα απλό σκηνικό στην ταινία. Θέλαμε η θάλασσα να είναι ένας χαρακτήρας. Έτσι ήταν σημαντικό να πάρουμε κάποια στοιχεία, όπως τα χρώματα για να χρησιμοποιήσουμε στην ταινία. Έχουμε τα όμορφα μπλε χρώματα αλλά και το σκοτάδι της θάλασσας. Επειδή μόνο όταν όλα είναι πολύ σκοτεινά, θα δεις το φως. Αλλά υπάρχει και ένας όμορφος συμβολισμός σε αυτό. Όπως κινούνται αυτόνομα τα κύματα της θάλασσας και δεν μπορείς να τα ελέγξεις, έτσι έρχονται και τα κύματα της θλίψης.. Η θλίψη έρχεται και φεύγει, μερικές φορές με σφοδρότητα. Μπορείς να προετοιμαστείς γι' αυτό αλλά είναι δύσκολο να το αντιμετωπίσεις. Γι' αυτό δεν κάναμε ντεκουπάζ. Ο φακός ταυτίζεται με την κίνηση της θάλασσας. Πλησιάζει στον χαρακτήρα και απομακρύνεται από αυτόν. Νομίζω ότι βοηθάει πολύ να κατανοήσεις τη Λένα και να την απομονώσεις πλήρως από τον κόσμο γύρω της.

Ήταν δύσκολο να γυριστούν οι υποβρύχιες σκηνές;

Ξέραμε ότι αυτό θα ήταν το πιο δύσκολο κομμάτι της ταινίας. Όχι μόνο ως προς το τεχνικό σκέλος, αλλά και για τη λειτουργία τους εντός της ταινίας. Δεν μπορούσαμε να αφαιρέσουμε τις σκηνές σε περίπτωση που δεν δούλευαν. Και επίσης, η Σαάρ, που υποδύεται τη Λένα, ήταν μόλις δώδεκα τότε και έπρεπε να τις γυρίσει η ίδια ώστε να συλλάβουμε τις εκφράσεις της στην κάμερα.

Η Σαάρ έκανε μαθήματα κατάδυσης και μάθαινε πώς να αναπνέει κάτω από το νερό για πολύ καιρό. Είχαμε ανθρώπους που φρόντιζαν για την ασφάλειά της, έμπειρους δύτες και υποβρύχιους κινηματογραφιστές. Το πιο δύσκολο κομμάτι ήταν ότι για κάθε λήψη, έπρεπε να χρειαστεί αρκετός χρόνος για να επαναφέρουμε όλα τα πράγματα στη θέση τους, με αποτέλεσμα να μην μένει χρόνος για πολλές επαναληπτικές λήψεις.   Και φυσικά, δεν υπήρχε πραγματικό τέρας και ήταν πολύ σκοτεινά εκεί κάτω, οπότε η Σαάρ έπρεπε να παίξει σε απόλυτο σκοτάδι με μόνο το κόκκινο φως εγγραφής της κάμερας ως σημείο αναφοράς για τη θέση του γιγάντιου τέρατος.

Άρα το τέρας ήταν εξ’ολοκλήρου σχεδιασμένο με CGI; Δεν χρησιμοποιήσατε καθόλου χειροποίητα εφέ;

Εξετάσαμε τη δυνατότητα χρήσης αναλογικών εφέ, το κόστος ήταν απαγορευτικό και προτιμήσαμε το CGI . Αντλήσαμε έμπνευση από υπάρχοντα πλάσματα όπως το Κράκεν και ο Μεγαλόδοντας και τα συνδυάσαμε με φανταστικά τέρατα του σινεμά, σαν το Άλιεν. Ποτέ δεν ήθελα να δείξουμε ολόκληρο το πλάσμα. Μόνο το κεφάλι και τα πλοκάμια. Θέλω το κοινό να φανταστεί το πραγματικό μέγεθός του και τη συνολική όψη του. Αλλά πήραμε μερικά κοντινά από το μάτι του ηθοποιού που υποδύεται τον πατέρα στην ταινία. Χρησιμοποιήσαμε αυτές τις φωτογραφίες για να σχεδιάσουμε το πραγματικό μάτι του τέρατος, ώστε να του δώσουμε μια πιο ανθρώπινη αίσθηση.

Για το τέλος, θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας μερικές ταινίες με αντικείμενο τη θλίψη που σας αρέσουν;

Όπως σας είπα, ένας από τους κύριους λόγους που κάναμε αυτήν την ταινία είναι ότι αισθανόμασταν ότι υπάρχει έλλειψη καλών ταινιών για θλίψη για ένα νεανικό κοινό, ως προς το σκέλος της ειλικρίνειας. Θέλαμε να αντιμετωπίσουμε τους νεαρούς θεατές με σοβαρότητα. Δυσκολευτήκαμε πολύ με την αδερφή μου να επικαλεστούμε τον τρόπο που νιώθαμε τότε, αλλά νομίζω ότι το καταφέραμε.

Για να σας απαντήσω, όμως, ταινίες για τη θλίψη που μου αρέσουν πραγματικά, αλλά απευθύνονται σε ενήλικες  είναι το «Manchester by the sea», το «A Single Man» του Toμ Φορντ, η «Μπλε Ταινία», το «Ghost Story» του Ντέιβιντ Λόουρι και το «Three Billboards Outside Ebbing, Missouri». Όλες τους είναι προσωπικές απεικονίσεις ανθρώπων που προσπαθούν να συνεχίσουν μετά από τον χαμό κάποιου πολύ σημαντικού προσώπου. Πραγματεύονται τον αντίκτυπο που έχει στη ζωή ενός ατόμου η απώλεια. Και τη διαφορά ανάμεσα στη μνήμη και στη λησμονιά.