Essential Cinema #84: «Blow Out» (1981) του Μπράιαν Ντε Πάλμα

Όσο κι αν ψάξει κανείς, θα συναντήσει ελάχιστους άλλους σκηνοθέτες στα χρονικά του μοντέρνου αμερικανικού σινεμά που να αποτέλεσαν τόσο έντονα μήλο της έριδος ανάμεσα στο κοινό και την κριτική. Για μεγάλη μερίδα των θεατών, ο ιταλοαμερικανικής καταγωγής δημιουργός υπήρξε αντικείμενο λατρείας και σεβασμού. Για την κοινότητα των περισσότερων θεωρητικών του σινεμά έχει διατελέσει κατά καιρούς στόχος αποδοκιμασίας και παρανόησης. 

Ακλόνητος, ο Μπράιαν Ντε Πάλμα κατάφερε σε λιγότερο από είκοσι χρόνια (τα αποδοτικότερα της καριέρας του) να ηγηθεί μιας φιλμογραφίας που έχει καταφέρει να προκαλέσει, να διχάσει, να συζητηθεί, να αγαπηθεί και να μισηθεί όσο ελάχιστες στην ιστορία του κινηματογράφου. Το μόνο σίγουρο με την περίπτωσή του είναι ότι δεν έκανε ποτέ σινεμά για τις στήλες και τα καρνέ των κριτικών. Έκανε σινεμά για το κοινό και για να δώσει σάρκα και οστά σε μερικές από τις πιο ένοχες φαντασιώσεις του. 

Ο Ντε Πάλμα πέρασε όλη την δεκαετία του ’70 προκαλώντας συχνά αμηχανία σχετικά με το αν αποτελεί κάτι παραπάνω από ένα βιρτουόζο της κάμερας με σαφείς εμμονές στον Άλφρεντ Χίτσκοκ, την ψυχοσεξουαλική παθολογία και το έγκλημα. Έπειτα, το 1981 υπέγραψε το «Blow Out», μια ταινία που δήλωνε ανοιχτά τις επιρροές της από τους μηχανισμούς πρόκλησης σασπένς του Χίτσκοκ, ενσωματώνοντάς τες σε μια πλοκή που όφειλε αρκετά δάνεια στο «Blow Up» του Μικελάντζελο Αντονιόνι και στην «Συνομιλία» του Φράνσις Φορντ Κόπολα. 

Αντανάκλαση μιας Αμερικής που θέλει να θάψει με κάθε τίμημα τα λάθη και τις αμαρτίες του παρελθόντος

Ο πρωταγωνιστής της ταινίας του Ντε Πάλμα, μάλιστα, κουβαλά στις πράξεις του έναν παρόμοιο στοχασμό πάνω στην πολλαπλή μεταχείριση και χαλιναγώγηση της αλήθειας από την τεχνολογία των οπτικοακουστικών μέσων (και, κατ’ επέκταση, από την ίδια την τέχνη του κινηματογράφου). 

Σε μια από τις κορυφαίες ερμηνείες του, ο Τζον Τραβόλτα υποδύεται έναν ηχολήπτη που δουλεύει για λογαριασμό τριτοκλασάτων ταινιών τρόμου, αποκτά άθελα στην κατοχή του πειστήρια για την δολοφονία ενός προεδρικού υποψηφίου και βάζει την ζωή του σε κίνδυνο, όταν αποφασίζει να επαληθεύσει μόνος του τις θεωρίες του. 

Ερχόμενο μετά το τέλος μιας άστατης πολιτικά και κοινωνικά δεκαετίας, την οποία το Χόλιγουντ προσπάθησε να αφουγκραστεί και να ερμηνεύσει μέσα από αμέτρητα θρίλερ που μεσουράνησαν σε όλη την διάρκεια του ‘70, το άκρατα πεσιμιστικό αυτό φιλμ αποτελεί αντανάκλαση μιας Αμερικής που, εν όψει της ανερχόμενης τότε προεδρίας του Ρόναλντ Ρέιγκαν, θέλει να θάψει με κάθε τίμημα τα λάθη και τις αμαρτίες του παρελθόντος. 

Η σκηνοθετική δεξιοτεχνία του Ντε Πάλμα πρωτοστατεί μιας αγωνιώδους πλοκής που μπλέκει υπαρκτές θεωρίες συνωμοσίας και κατάλοιπα της Γουότεργκεϊτ εποχής για να κλείσει με ένα από τα πιο απαισιόδοξα φινάλε της δεκαετίας. Γεγονός που καθόλου δεν εκτίμησε το τότε κοινό, στέλνοντας το θαυμάσιο δημιούργημα του Ντε Πάλμα στα αζήτητα. 

BLOW OUT
Ηνωμένες Πολιτείες, 1981
Σενάριο και σκηνοθεσία: Μπράιαν Ντε Πάλμα Φωτογραφία: Βίλμος Ζίγκμοντ Μουσική: Πίνο Ντονάτζιο Πρωταγωνιστούν: Τζον Τραβόλτα, Νάνσι Άλεν, Τζον Λίθγκοου, Ντένιζ Φραντζ, Πίτερ Μπόιντεν Διάρκεια: 108΄