Στις 14 Απριλίου του 1894 ανοίγει στη Νέα Υόρκη η πρώτη «κινηματογραφική» αίθουσα. Υποδεχόταν 10 ανθρώπους…
Ανιματογράφος, Βιοσκόπος, Χρονοφωτογράφος, Εικονογράφος, Κινητόπτικον, Πανόπτικον, Θαυματογράφος… Μια φορά κι έναν καιρό, περισσότερα από 130 χρόνια πριν, σε διαφορετικές γωνιές της γης, άνθρωποι επιστήμονες, εφευρέτες, πολυμήχανοι, ήθελαν να φτιάξουν μια μηχανή. Μια θαυματουργή μηχανή που θα μπορεί να φωτογραφίζει...φωτογραφίες.
Και θα το έκανε συνεχόμενα ώστε να δίνεται στο ανθρώπινο μάτι η ψευδαίσθηση της κίνησης. Θυμάται κανείς να ζωγραφίζει εικόνες στην άκρη των σελίδων ενός βιβλίου και μετά να το ξεφυλλίζει γρήγορα; Ε, κάπως έτσι.
Κάπου εκεί στα 1888, ο Τόμας Έντισον, που είχε στο ενεργητικό του περίπου μια εκατοστή πατέντες εφευρέσεων, μία εκ των οποίων ας πούμε ήταν ο τηλέγραφος, μια άλλη ο φωνόγραφος (μια άλλη η λάμπα φωτισμού, αλλά εδώ υπάρχει συζήτηση). Φαντάζεστε τον μοντέρνο κόσμο χωρίς τις εφευρέσεις αυτές; Ο Έντισον λοιπόν ήθελε να φτιάξει για το μάτι αυτό που ήταν ο φωνόγραφος για το αυτί: Τη συσκευή που θα κινούσε και θα κατέγραφε φωτογραφίες.
Χρησιμοποιώντας τη λογική του κυλίνδρου (την οποία θα εγκατέλειπε άμεσα για ένα ρολό σελιλόιντ, περφορέ, διάτρητο δηλαδή στις άκρες), που είχε ήδη φτιάξει για την συσκευή του ηχογράφησης, έφτασε τελικά στον Κινητογράφο και το Κινητοσκόπιο, μια δηλαδή συσκευή εγγραφής της εικόνας και μια παρακολούθησής της. Όπως…σινεμά.
Η «Μαύρη Μαρία»
Το 1891 το Κινητοσκόπιο είχε τελειοποιηθεί. Ήταν αυτό που βλέπετε στη φωτογραφία: Ένα μεγάλο κουτί, με ένα «ματάκι», μέσα στο οποίο ο (πρωτο)θεατής έβλεπε μια «ταινία», είχαν ήδη αρχίσει να φτιάχνονται άπειρες. Ο Γουίλιαμ Κένεντι Λόρι Ντίκσον, συνοδοιπόρος του Έντισον, γύριζε ακατάπαυστα στην «Μαύρη Μαρία», το πρώτο κινηματογραφικό στούντιο της ιστορίας (που περιστρεφόταν (!!!) για να πιάνει συνέχεια τον ήλιο), από το οποίο παρήλαυναν ηθοποιοί, αθλητές, ακόμα και ο Μπάφαλο Μπιλ με τον θίασο της Άγριας Δύσης του.
Μόνο στο 1894 γυρίστηκαν 75 «ταινίες» στο στούντιο αυτό. Ταινίες πυγμαχίας, κοκορομαχιών, ενός κουρέα που κάνει τη δουλειά του, ενός άλλος που φτερνίζεται κωμικά, σιδηρουργών εν ώρα εργασίας, ακόμα κι ενός body builder που ποζάρει!
Δεν υπήρχε βέβαια η έννοια της προβολής, το μηχάνημα ήταν ατομικό. Τρία χρόνια αργότερα, σαν σήμερα ακριβώς, θα άνοιγε στη Νέα Υόρκη η πρώτη αίθουσα Κινητοσκοπίων – ένα μήνα μετά θα ακολουθούσε το Σικάγο. «Αν και το Κινητοσκόπιο απέχει μακράν από το να θεωρηθεί μια τέλεια μηχανή», γράφει εφημερίδα της εποχής, «συνδυάζει αρχές που ο ‘Μάγος’ Κος Έντισον μπορεί να βελτιώσει πολύ στο άμεσο μέλλον».
Το νερό έμπαινε στο αυλάκι.
σ.σ. Η εναρκτήρια φωτογραφία, σύμφωνα με τις πληροφορίες, είναι από «κινηματογραφική αίθουσα» στο Σαν Φρανσίσκο του 1895.