73 σήμερα ένας ηθοποιός που χαίρει τεράστιας εκτίμησης, έχει κοσμήσει πλήθος ταινιών στην 40χρονη καριέρα του, χωρίς Όσκαρ (ακόμα) αλλά με τέσσερις υποψηφιότητες, οπότε εμείς βρίσκουμε επτά (μόνο) ρόλους που καταδεικνύουν την σκελετική ερμηνευτική σημασία του στο αμερικανικό σινεμά.
«Οικόπεδα με Θέα» («Glengarry Glen Ross», 1992) του Τζέιμς Φόλεϊ
Ένα ασφυκτικό δράμα δωματίου με ήρωες μια ομάδα δύσμοιρων κτηματομεσιτών που αν δεν πουλήσουν θα χάσουν τη δουλειά τους, εμφανές ρεσιτάλ από Τζακ Λέμον και Αλ Πατσίνο, αβανταδόρικο λογύδριο από Άλεκ Μπάλντγουϊν αλλά είναι ο Εντ Χάρις, που με ελάχιστες σκηνές αποτυπώνει αξέχαστα την απόγνωση και το άδειασμα του άντρα από τον ανδρισμό του.
«Απόλλων 13» («Apollo 13», 1995) του Ρον Χάουαρντ
Ρόλος-φορεσιά για τον Έντ Χάρις, με τέτοια ιδανικά support έφτιαξε την μεγάλη καριέρα του από το ’90 και μετά, χαρακτήρες που δεν μπορείς να ξεχάσεις, παρότι με ελάχιστο «σκηνικό» χρόνο, ακριβώς επειδή η ευφυία του Χάρις βρίσκεται στο στήσιμο ενός τρισδιάστατου ανθρώπου μέσα από λεπτομέρεις, ένα ρούχο, ματιές και χειρονομίες που νόμιζες είχαν περάσει απαρατήρητες αλλά τελικά δεν ξεχάστηκαν ποτέ. Υποψηφιότητα δεύτερου ανδρικού ρόλου.
«Ζωντανή Μετάδοση» («The Truman Show», 1998) του Πίτερ Γουίαρ
Στον ρόλο του Κριστόφ, του εμπνευστή-σκηνοθέτη της καθοδηγούμενης ζωής ενός ανθρώπου, ο Εντ Χάρις γίνεται συνάμα στοργικός Πατέρας κι εκδικητικός Θεός, ελευθερώνει το παίξιμό του στα απολύτως απαραίτητα κι όσο στο τέλος συγκλονίζεσαι από τον Τρούμαν τόσο ένα αγκάθι στα πλευρά είναι το βλέμμα του πατέρα που αποχαιρετά το παιδί του. Υποψηφιότητα για όσκαρ δεύτερου ανδρικού ρόλου.
«Πόλοκ, ο Ασυμβίβαστος» («Pollock», 2000) του Έντ Χάρις
Δύο ταινίες έχει σκηνοθετήσει ο Χάρις, η μία καλύτερη απ’ την άλλη είναι, αυτό είναι το εντελώς απροσδόκητο ντεμπούτο. Ο Χάρις βρίσκει την αυτιστική εμμονή, μια μαγνητική προσήλωση, ένα απροσδιόριστο τραύμα που χαρακώνει την ερμηνεία του με την έννοια ενός καλλιτεχνικού επείγοντος που δεν δύναται να συμπεριλάβει κανέναν άλλον στην βία του. Νέα υποψηφιότητα, πρώτου ρόλου αυτή τη φορά.
«Οι Ώρες» («The Hours», 2002) του Στέφεν Ντάλντρι
Ανάμεσα στις κυρίες του καστ η μεγάλη αβάντα του ρόλου του Ρίτσαρντ, ενός συγγραφέα στην απόλυτη, καταναλωμένη από το AIDS δύση του, δίνεται στον Χάρις που χωρίς πολλές φασαρίες σκελετώνεται για το ρόλο, βρίσκει έναν τρόπο να κοντράρει την φυσική του ενέργεια με την σωματική εξάντληση του χαρακτήρα και σε σημαδεύει για πάντα με τη βαθιά λύπη των ωρών που δεν θα ξανασυμβούν ποτέ.
«Appaloosa» (2008) του Έντ Χάρις
Η δεύτερη σκηνοθεσία του (σε δικό του σενάριο και ιστορία μάλιστα), δεν το είδε βέβαια κανείς, γουέστερν είναι κι όμως είναι ένα φοβερό κλασσικότροπο του είδους, με τον Χάρις ανάμεσα σε Άιρονς, Μόρτενσεν να αναδεικνύεται σε ιδεώδους λιτότητας σερίφη, πιασμένο στη δίνη καθήκοντος, ηθικής κι ερωτικού τριγώνου.
«Ζωή σε Φιλμ» («Kodachrome», 2017) του Μαρκ Ρέιζο
Στα ψιλά πέρασε από την εγχώρια θερινή διανομή, στην Αμερική δεν βγήκε καν πλην της πρεμιέρας της στο φεστιβάλ του Σαν Φρανσίσκο (καθώς και netflix), είναι όμως η μικρή ταινία μεγάλης καρδιάς που όσο χρειάζεται τη φόρμουλα, τόσο παρεκκλίνει ψυχωμένα προς το ειδικό κοινό της. Κι ο Έντ Χάρις στο ρόλο ενός καρκινοπαθούς μεγαλοφωτογράφου που θέλει να στρώσει τη σχέση με τον γιο του, παίρνει την οσκαρική (αλλά δεν…) σκηνή του προς το φινάλε που είναι θαυμάσιος στο πως βρίσκει τα σπασίματα ενός εγωπαθούς που αιτείται συγγνώμης.
Οι ταινίες που δεν είναι δυνατόν να συμπεριληφθούν είναι φυσικά πάρα πολλές, ενδεικτικά το «Under Fire» του Σπότισγουντ, οι «Κατάλληλοι Άνθρωποι» του Κάουφμαν, η «Άβυσσος» του Τζέιμς Κάμερον, το «State of Grace» του Φιλ Τζοάνου, το «Absolute Power» του Κλιντ Ίστγουντ, το «Gone Baby Gone» του Μπεν Άφλεκ η λίστα πάει και πάει, εμείς όμως ας κλείσουμε κινηματογραφικώς παράτυπα αναφέροντας το θαυμάσιο του πέρασμα στο τηλεοπτικό «Westworld», που στο ρόλο του Άνδρα με τα Μαύρα είναι για άλλη μια φορά αυτός που κλέβει την παράσταση.