Η σειρά εκδηλώσεων του Goethe-Institut Athens ξεκινά την Τετάρτη 27 Νοεμβρίου με την προβολη της ταινίας «Η Εκκένωση του Βερολίνου», συζήτηση στρογυλλής τραπέζης και DJ Sets.
Το Goethe-Institut Athens μάς προσκαλεί στην πρώτη εκδήλωση της σειράς Heritage in Focus [Η κληρονομιά στο επίκεντρο] την Τετάρτη 27 Νοεμβρίου, η οποία περιλαμβάνει την προβολή της κινηματογραφικής ταινίας Berlin Utopiekadaver [Η εκκένωση του Βερολίνου] του Johannes Blume, παρουσία του σκηνοθέτη, στις 18:00, μια συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με τη συμμετοχή των Μαρία Κομνηνού, Σοφία Ντώνα, Πέγκυ Ρίγγα, Linda Paganelli και Marcel Weber, σε συντονισμό της Cathryn Drake, στις 20:30, και DJ sets από τους DJ Irakli και Ablaze Meursault που ξεκινούν στις 22:00.
Το θέμα της «κληρονομιάς» γνωρίζει αυτή τη στιγμή μια πραγματική έκρηξη του ενδιαφέροντος στην επιστήμη και την πολιτική, σε φορείς και μέσα του πολιτισμού. Αν στο παρελθόν συνδέονταν με αυτό κυρίως ερωτήματα που αφορούσαν το ιδιωτικό δίκαιο, όπως το κληρονομικό δικαίωμα, και στα ευρύτερα κοινωνικά συμφραζόμενα προπαντός η προστασία μνημείων και ιστορικών κτιρίων, τα τελευταία χρόνια η έννοια της «κληρονομιάς» έχει διευρυνθεί αισθητά ως προς τις σημασίες της και, κατ’ επέκταση, τη χρήση της. Αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στους νέους ορισμούς που της έχουν δοθεί, για παράδειγμα από την UNESCO, η οποία τις τελευταίες δεκαετίες έχει επεκτείνει σημαντικά το πεδίο προστασίας της ανθρώπινης «πολιτιστικής κληρονομιάς». Έτσι, εδώ και είκοσι χρόνια, υπό προστασία μπορούν να τεθούν και πολιτιστικές παραδόσεις, έθιμα ή διατροφικά είδη, λόγου χάρη το βυζαντινό άσμα της Ελλάδας και της Κύπρου, ή σκηνή των κλαμπ του Βερολίνου, που ενώ κάποτε θεωρούνταν αβανγκάρντ και ανατρεπτική, σήμερα ανήκει στις απειλούμενες με εξαφάνιση παραδόσεις.
Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια –λόγω και των σχετικών δημόσιων συζητήσεων– έχει αυξηθεί το επιστημονικό ενδιαφέρον για την «κληρονομιά»: έτσι το τι σημαίνει «κληρονομιά» είναι σήμερα ένα ερώτημα που εξετάζεται ευρέως στις επιστήμες της ιστορίας και του πολιτισμού, την εθνολογία και τις «μουσειακές σπουδές», οδηγώντας σε άλλα ζητήματα: την εθνογένεση (nation building), την επιστροφή αρχαιοτήτων και την προέλευση των έργων τέχνης, την αντιμετώπιση της (μετα-)αποικιοκρατίας καθώς και την καταχρηστική
Η σειρά εκδηλώσεων με τίτλο Heritage in Focus [Η κληρονομιά στο επίκεντρο], την οποία έχει διοργανώσει το Goethe-Institut Athen και το Humboldt Forum, πραγματεύεται το θεματικό πεδίο της «κληρονομιάς» από τέσσερις διαφορετικές οπτικές γωνίες, εστιάζοντας όμως στη Γερμανία και την Ελλάδα. Με αφετηρία την αισθητά διευρυμένη ερμηνεία και το αυξανόμενο ενδιαφέρον για την έννοια της «κληρονομιάς», σε τέσσερις συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης θα εξεταστούν θέματα όπως η άυλη πολιτιστική και η πολεοδομική κληρονομιά, αλλά και το θεματικό σύνολο που αφορά τη φύση και την κληρονομιά, καθώς και το ζήτημα της εθνογένεσης (nation building) σε σχέση με τα ευρήματα αρχαιολογικού ενδιαφέροντος και την επιστροφή τους στις χώρες προέλευσης. Τα αποτελέσματα αυτών των συζητήσεων θα παρουσιαστούν το 2026-27 στο πλαίσιο της θεματικής «Κληρονομιά» στο Humboldt Forum.
Στις 27 Νοεμβρίου η σειρά εκδηλώσεων Heritage in Focus [Η κληρονομιά στο επίκεντρο] είναι αφιερωμένη στο θέμα της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Με παραδείγματα την κουλτούρα των βερολινέζικων κλαμπ (που από το 2024 ανήκουν στην άυλη παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά) και του αθηναϊκού κινηματογραφικού τοπίου, θα αναλυθούν οι επιπτώσεις φαινομένων όπως του «αστικού εξευγενισμού» και του «υπερτουρισμού» –πυροδοτούμενα αμφότερα από μια ολοένα μεγαλύτερη εμπορευματοποίηση μιας χαρακτηριστικής πολιτιστικής κληρονομιάς– στον κοινωνικό ιστό των πόλεων. Θάνατος της σκηνής των κλαμπ, απώλειες σε χώρους παρουσίασης έργων του πολιτισμού και τυποποίηση των πολιτιστικών εκδηλώσεων που προσφέρονται στο κοινό είναι οι λέξεις- κλειδιά του επίκαιρου αυτού προβληματισμού, που γεννά έντονες αντιδράσεις από τη μεριά του καλλιτεχνικού χώρου.
Μετά την προβολή της ταινίας Berlin Utopiekadaver [Η εκκένωση του Βερολίνου] και μια συζήτηση με τον σκηνοθέτη Johannes Blume, το πάνελ με συντονίστρια τη δημοσιογράφο επί πολιτιστικών θεμάτων Cathryn Drake θα στραφεί στη δυναμική του αστικού εξευγενισμού και της ολοένα μεγαλύτερης πίεσης των επενδυτών αλλά και ενός όλο και πιο εμπορικού διεθνούς τουρισμού. Μαζί με τον πρόεδρο της Επιτροπής των Κλαμπ τουΒερολίνου Marcel Weber και την καλλιτέχνιδα Linda Paganelli (που αυτή τη στιγμή παρουσιάζει έκθεση με θέμα τον αστικό εξευγενισμό στο Stadtmuseum Berlin), θα συζητήσουν η αρχιτέκτονας και καλλιτέχνιδα από την Αθήνα Σοφία Ντώνα, η θεωρητικός του κινηματογράφου και πρόεδρος της Ταινιοθήκης Ελλάδος Μαρία Κομνηνού, καθώς και ηαρχαιολόγος και ιδιοκτήτρια κινηματογράφων Πέγκυ Ρίγγα. Οι συνομιλητές θα αναπτύξουν σενάρια του πώς μπορούν να αντιδράσουν οι πόλεις, οι κάτοικοι και οι κοινότητές τους σεαυτές τις προκλήσεις, καθώς και του πώς μπορούν να εκφραστούν και να τοποθετηθούναπέναντι σε αυτές καλλιτέχνες/-ιδες και ακτιβιστές/-στριες. Η βραδιά θα κλείσει με ένα ελληνογερμανικό dj-set από τον DJ Irakli και την Ablaze Meursault.
Οι υπόλοιπες εκδηλώσεις έχουν θέμα την αρχιτεκτονική κληρονομιά και τις κοινωνικο-πολιτιστικές επιπτώσεις σε αυτήν, με αφετηρία την ταραχώδη ιστορία του Humboldt Forum και το μεγάλης κλίμακας έργο αστικής ανάπλασης «Έξυπνη Πόλη» στο Ελληνικό(Φεβρουάριος 2025). Τον Απρίλιο του 2025 θα διερευνηθεί το μεγάλο θέμα της εθνογένεσης(nation building) υπό το πρίσμα των ευρημάτων αρχαιολογικού ενδιαφέροντος και τηςεπιστροφής αρχαιοτήτων στις χώρες προέλευσης. Τέλος, θα συζητηθεί το θέμα του non-human agency, του πώς αντιμετωπίζεται η κληρονομιά της φύσης και τα δικαιώματα πουαπορρέουν από αυτήν, ζητήματα που κερδίζουν παγκοσμίως έδαφος στον δημόσιο λόγο. Το γενικό πρόγραμμα περιλαμβάνει επίσης προβολές ταινιών και συζητήσεις με ανθρώπουςαπό τον χώρο της σκηνοθεσίας (μεταξύ των οποίων ο Heinz Emigholz), φωτίζοντας τιςκαλλιτεχνικές πτυχές του θέματος και προσφέροντας επιπλέον δυνατότητες ανταλλαγήςαπόψεων και εμπειριών.
Περισσότερες πληροφορίες για τις επόμενες εκδηλώσεις θα ανακοινωθούν σύντομα.
Πρόγραμμα 27.11.2024
18:00 Προβολή ταινίας
Berlin Utopiekadaver [Η εκκένωση του Βερολίνου], Johannes Blume, 2024, 95’
Παρουσία του σκηνοθέτη
Στα γερμανικά, με υπότιτλους στα ελληνικά και τα αγγλικά
Q&A: Johannes Blume
Γλώσσα: αγγλικά με ταυτόχρονη διερμηνεία προς τα ελληνικά
20:30 Συζήτηση στρογγυλής τραπέζης
Με τη συμμετοχή των Μαρία Κομνηνού, Σοφία Ντώνα, Πέγκυ Ρίγγα, Linda
Paganelli και Marcel Weber
Σε συντονισμό της Cathryn Drake
Γλώσσα: αγγλικά, ελληνικά με ταυτόχρονη διερμηνεία
22:00 DJ Sets
Irakli, Ablaze Meursault