9:57
27/2

Κρίση στον κόσμο, κρίση στην Berlinale: Απειλές θανάτου δέχεται ο σκηνοθέτης του «No Other Land»

Είναι τόσο σαθρή η κατάσταση του κόσμου μας που κάποιες φορές ακόμα και τα γεγονότα ως στεγνή καταγραφή ερμηνεύονται κατά πώς χρειάζεται κανείς ώστε να δικαιολογήσει τις παντοιοτρόπως βίαιες αντιδράσεις του. Τι συνέβη εδώ λοιπόν;

Πρέπει να πάμε λίγο πίσω: Η Μπερλινάλε μαστίζεται από ποικίλα προβλήματα που πηγάζουν από την επιλογή της διοίκησης του Φεστιβάλ να τηρήσει στάση που κάποιοι ερμηνεύουν ως φιλοϊσραηλινή. Πώς τεκμηριώνεται αυτό; Από το γεγονός ότι δεν καταδίκασε επίσημα τα γεγονότα στη Γάζα με αποτέλεσμα πολλοί δημιουργοί να αποσύρουν τα έργα τους θεωρώντας ότι το Φεστιβάλ επιδεικνύει έλλειψη αλληλεγγύης προς τους Παλαιστινίους. Πολλοί αλλά όχι όλοι, προς υπεράσπιση του Φεστιβάλ, το οποίο στέγασε δημοκρατικά όλες τις φωνές - και κατά την διάρκειά του.

Επιπρόσθετα, στον μήνα προετοιμασίας του Φεστιβάλ, η δημαρχία της πόλης μέσω του Τζο Τσιάλο, ενός χριστιανοδημοκράτη τανζανικής καταγωγής υπευθύνου για τα πολιτιστικά της πόλης, υποχώρησε στον όρο που φρόντιζε ώστε το Φεστιβάλ να δέχεται αιτήσεις καλλιτεχνών αδιακρίτως, κάτι που πολλοί ερμήνευσαν ως γεγονός που θα σίγαζε εκείνους που μπορεί να κριτίκαραν το Ισραήλ με το έργο τους. Διαδοχικά η διεύθυνση του φεστιβάλ κάλεσε μέλη του ακροδεξιού AfD στην πρεμιέρα της, απόφαση που αμέσως μετά ακύρωσε προκαλώντας και την (δικαιολογημένη) απορία/ένσταση του Κρίστιαν Πέτζολντ από την κριτική επιτροπή. (Ωστόσο, υπερασπιζόμενος κανείς και πάλι το Φεστιβάλ πρέπει να πει ότι τελικά μια ταινία όπως το «No Other Land» και συμμετείχε στο Φεστιβάλ, προκρίθηκε δηλαδή από τον προγραμματισμό του, και η κριτική του επιτροπή ανόθευτα προέβη στην υπερψήφισή του ως νικήτριας ταινίας,)

Και μετά έχουμε το κυρίως γεγονός. Το «No Other Land» κερδίζει το βραβείο Ντοκιμαντέρ, στο βήμα ανεβαίνουν οι δημιουργοί του, Γιουβάλ Αβραάμ (Ισραηλινός) και Μπάσελ Άντρα (Παλαιστίνιος), με τον πρώτο να λέει: «Στεκόμαστε μπροστά σας τώρα. Εγώ και ο Μπάσελ έχουμε την ίδια ηλικία, εγώ Ισραηλινός, αυτός Παλαιστίνιος. Σε δύο μέρες θα πάμε πίσω σε μια γη που δεν είμαστε ίσοι. Εγώ ζω υπό πολιτικό νόμο, αυτός κάτω από στρατιωτικό νόμο. Ζούμε μισή ώρα ο ένας από τον άλλον. Όμως εγώ μπορώ να ψηφίσω, εκείνος όχι. Εγώ μπορώ να πάω όπου θέλω, εκείνος, όπως εκατομμύρια Παλαιστινίων, είναι καθηλωμένος στην Δυτική Όχθη. Αυτό το απάρτχαϊντ, αυτή η ανισότητα πρέπει να πάψει.»

Our film “No Other Land” on occupied Masafer Yatta’s brutal expulsion won best documentary in Berlinale. Israel’s channel 11 aired this 30 second segment from my speech, insanely called it “anti semitic” - and I’ve been receiving death threats since. I stand behind every word. pic.twitter.com/2burPfZeKO

— Yuval Abraham יובל אברהם (@yuval_abraham) February 25, 2024

Και τότε, ένα ισραηλινό δίκτυο έβγαλε στον αέρα το απόσπασμα, το βάπτισε αντισημιτικό και ο σκηνοθέτης πλέον δέχεται απειλές θανάτου. Την ίδια στιγμή ο Κάι Βέγκνερ, ο δήμαρχος του Βερολίνου μιλά για πράξεις αντισημιτισμού, για «μη ανεκτή σχετικοποίηση», ενώ παροτρύνει την επόμενη διοίκηση του Φεστιβάλ (ούτε ψύλλος στον κόρφο τους) να βεβαιώσει ότι τέτοια συμβάντα δεν θα επαναληφθούν. Πώς μπορεί να γίνει αυτό δίχως κάποιον τύπο λογοκρισίας, άραγε;

Στην διάρκεια του Φεστιβάλ πλήθος καλλιτεχνών διαδήλωσαν ποικιλοτρόπως την εναντίωσή τους για την γενοκτονία στη Γάζα, ο Μπεν Ράσελ πήρε το βραβείο του για το «Direct Action», φορώντας το σύμβολο της παλαιστινιακής αλληλεγγύης, την ίδια στιγμή ωστόσο που βουλευτές, πολιτικοί αλλά και ο ισραηλινός πρέσβης στην Γερμανία, Ρον Πρόσορ, κριτικάρουν την «πολιτισμική ελίτ» και μιλούν ανοιχτά για αντισημιτισμό και «κόκκινα χαλιά για αυτούς που προάγουν την απονομιμοποίηση του Ισραήλ».

Το ότι ένα γερμανικό Φεστιβάλ, έχει σημασία ασφαλώς η εθνικότητα, βρίσκεται μπλεγμένο ανάμεσα σε «πυρά» ένθεν κι ένθεν, με τους μεν να ζητούν αλληλεγγύη στην Παλαιστίνη και τους δε να ζητούν λογοκρισία αυτών που ασκούν κριτική σε πρακτικές του κράτους του Ισραήλ, είναι ένα τυπικό σύμπτωμα μια χώρας με ιστορική ενοχή που στον τρόμο ναζιστικών αναθυμιάσεων πράττει αντιφατικά κι εν τέλει πλημμελώς και ενός κόσμου που αδυνατεί να διαχωρίσει τα συστηματικά ιστορικά αίσχη ενός καθεστώτος σε βάρος ενός λαού με τα αίσχη που δύναται να διαπράξει η κυβέρνηση του ίδιου λαού, ασφαλώς όχι μόνη κι αβοήθητη, μερικές δεκαετίες αργότερα. 

Καλή τύχη στην επόμενη διοίκηση, καλή τύχη και στο Φεστιβάλ των Καννών τον ερχόμενο Μάιο - ίσως και στα Όσκαρ, καλή τύχη και σε εμάς. Δύσκολα ο πόλεμος θα έχει λήξει, δύσκολα και οι φωνές αυτών που αντιδρούν στο απάρτχαϊντ αυτό θα έχουν σιγήσει.

(Kι ένα εντυπωσιακό χακάρισμα της σελίδας του Instagram της Μπερλινάλε, όπως επανεμφανίστηκε στο Χ, εδώ. Συμπληρώνει το χάος.)

Actually this rocks https://t.co/DeNNSzUaMj pic.twitter.com/UhelmQmOOP

— Siddhant Adlakha (@SiddhantAdlakha) February 25, 2024