«TACK» της Βάνιας Τέρνερ: Ένα ντοκιμαντέρ για το ελληνικό #MeToo που θα ενοχλήσει και καλά θα κάνει - νεα , ειδησεις || cinemagazine.gr
9:28
25/11

«TACK» της Βάνιας Τέρνερ: Ένα ντοκιμαντέρ για το ελληνικό #MeToo που θα ενοχλήσει και καλά θα κάνει

Το «TACK» της Βάνιας Τέρνερ είναι μια ταινία που πρέπει να δουν όλοι, όχι μόνο γιατί αποτελεί μια συγκλονιστική καταγραφή του - καλά κρυμμένου - κακοποιητικού συστήματος που έχει ριζώσει βαθιά εδώ και δεκαετίες στον χώρο του ελληνικού αθλητισμού, αλλά και γιατί αποτελεί έναν φωτεινό φάρο αλήθειας και γενναιότητας για όλες εκείνες τις γυναίκες, που συνεχίζουν να «κουβαλούν» καθημερινά το απομυζητικό τραύμα της κακοποίησης.

Από την Βαρβάρα Κοντονή

Tακ: Η αλλαγή πλεύσης στα όρτσα.

Τον Δεκέμβριο του 2020 το ελληνικό κίνημα του #MeToo είχε ως αφετηρία μια δημόσια αφήγηση της Ολυμπιονίκη της ιστιοπλοΐας Σοφίας Μπεκατώρου, στην οποία παραδέχτηκε τον βιασμό της από παράγοντα της Ελληνικής Ιστιοπλοϊκής Ομοσπονδίας (ΕΙΟ) το 1998. Από τον Ιανουάριο του 2021 και μετά το θέμα πήρε τεράστια έκταση στα ελληνικά – και όχι μόνο - μίντια, με τις αποκαλύψεις να λαμβάνουν μορφή χιονοστιβάδας, ανοίγοντας έτσι του ασκούς του Αιόλου και σε άλλους χώρους, όπως συνέβη και με το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών (Σ.Ε.Η.), εκεί όπου πολλές γυναίκες και άνδρες μίλησαν ανοιχτά για τη σεξουαλική, λεκτική και ψυχική κακοποίηση που είχαν βιώσει από «μεγάλα» ονόματα του χώρου.

Στο «TACK» η σκηνοθέτης Βάνια Τέρνερ καταγράφει τις εξελίξεις, όπως αυτές προέκυψαν μετά τη μαρτυρία της Σοφίας Μπεκατώρου, ακολουθώντας την ιστορία μιας άλλης πρωταθλήτριας της ιστιοπλοΐας, της Αμαλίας Προβελεγγίου, η οποία έπεσε θύμα σεξουαλικής κακοποίησης από τον προπονητή της σε ηλικία 11 ετών.

Πρόκειται αφενός για την καταγραφή μιας δίκης-σταθμού για τα ελληνικά, ιστορικά δεδομένα, καθώς αποτελεί την πρώτη δίκη του κινήματος του #MeToo στη χώρα μας και αφετέρου, μια υψίστης σημασίας κινηματογραφική κατακραυγή απέναντι σε ένα σαθρό σύστημα προστασίας και κοινωνικής δικαιοσύνης, που επιμένει να αφήνει γυναίκες και παιδιά βορά στις αρπακτικές διαθέσεις πληθώρας βιαστών και κακοποιητών εκεί έξω.

Η Τέρνερ χρησιμοποιεί την κάμερά της ως καθρέφτη της κρυφής, ελληνικής πραγματικότητας, εκείνης που υπάρχει πίσω από κλειστές πόρτες, μέσα στα γραφεία των μεγάλο-παραγόντων, στις προπονητικές εγκαταστάσεις ή και μέσα στα οικογενειακά σπίτια, γιατί υπάρχουν μανάδες εκεί έξω που θεωρούν πως κάποιος μπορεί να είναι καλός προπονητής, ακόμα και αν κακοποιεί παιδιά. Υπάρχουν μανάδες που πιστεύουν πως ένα 11χρονο κορίτσι ζει τον έρωτά του με έναν άνδρα και πως αυτό είναι φυσιολογικό από τη στιγμή που το κορίτσι είναι πιο «αναπτυγμένο» για την ηλικία του, πιο σχηματισμένο, πιο «γυναίκα».

Αν κάτι κάνει εξαιρετικά εξοργιστικά (και άρα εδώ καλά) το ντοκιμαντέρ της Τέρνερ, είναι να αναδείξει την υποκρισία του κοντινού περιβάλλοντος της Αμαλίας, και δη εκείνη των μανάδων (αν κάποιος μπορεί να τις χαρακτηρίσει δηλαδή, κάτι διαφορετικό πέρα από θλιβερούς ανθρώπους) των συναθλητριών της, που στις απολογίες τους στο δικαστήριο μιλούσαν για έναν προπονητή υπόδειγμα, που δεν είχε προκαλέσει ποτέ, που δεν είχε πειράξει ποτέ κανένα παιδί (ίσως επειδή δεν ήταν τα δικά τους παιδιά), ρίχνοντας την ευθύνη στην Αμαλία – ένα ανήλικο κορίτσι – που ξεμυάλισε τον καλό προπονητή. Σοκ, απέχθεια και θυμός.

Η δημιουργός φέρνει μπροστά τις δυο γυναίκες, τονίζοντας την αμοιβαία τους δύναμη και μια γυναικεία αλληλεγγύη που δεν είναι καθόλου δεδομένη, δίνοντας στην Αμαλία χώρο να αγωνιστεί απέναντι στο θεριό που λέγεται κοινωνία και ελληνική δικαιοσύνη. Η μάχη δεν είναι εύκολη. Η Αμαλία θα πρέπει να τραυματιστεί ξανά και ξανά, να παλέψει με θεούς και δαίμονες (τόσο των άλλων, όσο και τους δικούς της) για να διεκδικήσει το αυτονόητο: την επανοικειοποίηση της αξιοπρέπειάς της.

Το «ΤACK» δεν είναι ένα εύκολο φιλμ. Είναι ένα ντοκιμαντέρ που καταγράφει με ωμή αλήθεια τα τεκταινόμενα πριν, κατά τη διάρκεια και λίγο μετά τη δίκη, με την κάμερα να τρυπώνει σε πολύ προσωπικές στιγμές, τόσο της Αμαλίας με την οικογένειά της, όσο και της Σοφίας με τον πατέρα της, παραδίδοντας μερικές από τις πιο σπαραξικάρδιες σκηνές της ταινίας, ιδιαίτερα αποκαλυπτικές, μάλιστα, ως προς τον τρόπο που έχουν γαλουχηθεί οι μεγαλύτερες γενιές σε θέματα που εμπίπτουν στην ευρύτερη σφαίρα της κακοποίησης.

Όσο δύσκολο και σκληρό κι αν είναι το περιεχόμενό του, το «TACK» διαπερνά και μια μικρή ακτίνα φωτός. Υπάρχει μια σκηνή στην οποία η Σοφία Μπεκατώρου λέει το εξής: «Δεν έχω ελπίδες, έχω στόχους». Ένας μεγάλος στόχος επιτυγχάνεται εδώ. Είναι ώρα για ένα «τακ», για μια αλλαγή πλεύσης για την Αμαλία, τη Σοφία και για όλες εκείνες τις γυναίκες που έχουν πέσει θύματα κακοποίησης. Ας πιστέψουμε πως για αυτές τις γυναίκες πέρα από στόχους, υπάρχει πλέον και ελπίδα.

INFO

Η πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ «TACK» στην Αθήνα θα πραγματοποιηθεί στις 25 Νοεμβρίου 2024 στον ΔΑΝΑΟ παρουσία της σκηνοθέτιδας και των συντελεστών, ενώ από 28 Νοεμβρίου οι προβολές θα πλαισιωθούν με θεματικές συζητήσεις με καλεσμένες ομιλήτριες από τον τομέα της δικαιοσύνης, της ψυχικής υγείας, του αθλητισμού και της εκπαίδευσης.

Μέσα από το δίκτυο του CineDoc, η ταινία θα προβληθεί το επόμενο διάστημα σε Βόλο, Ρέθυμνο, Θεσσαλονίκη και άλλες πόλεις της Ελλάδας. Ενημερωθείτε για το αναλυτικό πρόγραμμα προβολών εδώ.