9:43
12/7

Τοντ Μπράουνινγκ: Ο πρωτοπόρος του Φανταστικού

Οι λάτρεις του Φανταστικού και δη οι αγιάτρευτα σινεφίλ λάτρεις του κλασσικού Φανταστικού – οπότε μια ενδεκάδα πρέπει να συμπληρώνουμε - γιορτάζουν την σαν σήμερα γέννηση του Τοντ Μπράουνινγκ, ενός σκηνοθέτη που δεν έκανε περισσότερες από επτά ομιλούσες ταινίες όμως αρκούν, με μισή τουλάχιστον ντουζίνα σπουδαία βωβά, να τον έχουν ιεροφάντη στο ναό του είδους, καμάρι και καταφύγιο ημών από τον σημερινό συρφετό στο πολύπαθο genre.

Ο Τοντ Μπράουνινγκ συνεργάστηκε δέκα φορές με τον θρυλικό Λον Τσέινι, τον «Άνθρωπο με τα Χίλια Πρόσωπα» που κουβαλούσε τα δικά του σύνεργα του μακιγιάζ κι έπαιζε την σωματική του ακεραιότητα κορώνα-γράμματα σε κάθε ρόλο. Σε κρίση φειδούς κρατώ δύο: το «London After Midnight», μια θρυλική ταινία που οφείλει μέρος του θρύλου της στο ότι έχει πια χαθεί μετά από μια φωτιά το ’67 στην παραγωγό MGM και παραμένει μια από τις πιο άγρια αναζητούμενες ταινίες στα αρχεία-αίθουσες-αποθήκες όλου του κόσμου. Για την ώρα βολευόμαστε με ένα κολάζ θαυμάσιων φωτογραφιών της που φτιάχτηκε με μουσική επένδυση το 2002. Η δεύτερη είναι το «Unknown» του ’27, που θα το συναντήσουμε ξανά εντός ολίγου και μεταξύ των πολλών ωραίων της έχει και μια νεαρά στο ερωτικό της τρίγωνο ονόματι Τζόαν Κρόφορντ!

O Λον Τσέινι, ο «Άνθρωπος με τα Χίλια Πρόσωπα», στο χαμένο «London After Midnight»

Το ’31 η Universal δίνει στον Μπράουνινγκ τον «Δράκουλα», του επιβάλλει και τον Ούγγρο Μπέλα Λουγκόζι (που έπαιζε ήδη τον ρόλο στο θέατρο με μεγάλη επιτυχία) κι ο σκηνοθέτης παραδίδει ένα αρκετά θεατρικό αλλά και εμβληματικό, πανέμορφο, ποιητικό horror, που επηρεάζει εντελώς όλο το ’30, μετά (δια μέσω Hammer) την περίοδο ’58 – ’66 και φτάνει ως τον Κόπολα και την δική του, μέχρι νεωτέρας, οριστική εκδοχή του χαρακτήρα του Στόουκερ.

Την επόμενη χρονιά έρχεται η ταινία-σταθμός, που είδαμε και στις «Νύχτες Πρεμιέρας» του 2017, το μνημειώδες, σαρωτικό «Freaks». Παρόμοιας θεματικής με το προαναφερθέν «Unknown», με το αλλόκοτο ερωτικό του τρίγωνο και την συγκλονιστική απεικόνιση των sideshows (στα οποία ο Μπράουνινγκ είχε μεγαλώσει και τα ήξερε απέξω κι ανακατωτά), τα «Τέρατα» έφεραν το είδος σ’ ένα ασύλληπτο σήμερα, διαθέτουν μια μοναδική αντίληψη ηθικής μέσα στο αιωνόβιό τους αμφιλεγόμενο και αναμενόμενα αντιμετώπισαν τρομερά προβλήματα με τη λογοκρισία – στο Ην. Βασίλειο απαγορεύθηκαν για παραπάνω από τριάντα χρόνια. 

Τέτοιες καταστάσεις ωφελούν την υστεροφημία ενός καλλιτέχνη αλλά καταστρέφουν την καριέρα του. Ο Μπράουνινγκ μπήκε στα μαύρα κατάστιχα, γύρισε μεν κάποιες ταινίες (όπως το περίπου ριμέικ του «London After Midnight», «Mark of the Vampire» με Λάιονελ Μπάριμορ και Μπέλα Λουγκόζι) αλλά στην ουσία μια ακόμα στιγμή μεγαλείου έμενε, το καταπληκτικό «Devil Doll» με το Μπάριμορ (ντυμένο… γιαγιά σε μεγάλο μέρος του έργου!) και πάλι, στο ρόλο ενός δραπέτη που εκδικείται αυτούς που τον έστειλαν φυλακή μετατρέποντάς τους σε ανθρώπινες μινιατούρες. Οι λάτρεις το ψάχνουν, το βρίσκουν, το βλέπουν.

 Αυτή ήταν η προτελευταία ταινία του ήδη περιθωριοποιημένου σκηνοθέτη, θα έκανε ακόμα μία, το ωραίο «Miracles for Sale» (1939), ένα whodunit δωματίου και για τα υπόλοιπα 23 χρόνια της ζωής του θα έμενε απομονωμένος στην έπαυλή του στο Μαλιμπού, σε αλκοολική θλίψη και χήρος από την δεύτερη γυναίκα του, βλέποντας λιγότερο ταλαντούχους να πατούν, χωρίς ιδιαίτερη έμπνευση εδώ που τα λέμε, στα σημαντικά του ίχνη.

Μια ενδεικτική σεκάνς από το «Unknown» του 1927