9:41
5/11

Όταν συνάντησα την Τίλντα Σουίντον

Μια μυστηριώδης ψιλόλιγνη φιγούρα με κοντοκουρεμένο μαλλί και ανδρόγυνα χαρακτηριστικά βαδίζει προς το μέρος μου. Καθώς βλέπω την Τίλντα Σουίντον να πλησιάζει σκέφτομαι ότι το παρουσιαστικό της είναι τόσο γοητευτικά ασυνήθιστο, όσο και η ίδια η ζωή της. Οποιοσδήποτε τύχαινε να μεγαλώσει στο περιβάλλον που ανέθρεψε την μετέπειτα ηθοποιό δεν θα περίμενε, εντούτοις, τίποτα λιγότερο. Μοναδικό κορίτσι σε μια αυστηρή οικογένεια με δυο μεγαλύτερα αγόρια, έναν στρατιωτικό πατέρα και αριστοκρατικές ρίζες οι οποίες ξεκινούν από τον ένατο αιώνα, μετατρέποντας την φαμίλια Σουίντον σε μια από τις παλιότερες της Σκωτίας, η Τίλντα επέδειξε από πολύ νωρίς στην εφηβεία της μια τρομερή αντιπάθεια στις τυπικότητες. Σπουδές σε ιδιωτικά σχολεία (με συμμαθήτριά της την μελλοντική πριγκίπισσα Νταϊάνα) και ακριβοθώρητα πανεπιστήμια δεν κατάφεραν να εξουδετερώσουν μια ολοένα και αυξανόμενη αλλεργία απέναντι στον κομφορμισμό, την οποία η Σουίντον δεν άργησε να εκδηλώσει.

Από το ξεκίνημα της λαμπρής ερμηνευτικής πορείας της, το 1986 στο Λονδίνο, μέχρι σήμερα, η Σουίντον άλλαξε πολλά και αξέχαστα πρόσωπα: έγινε μούσα του βρετανού αιρετικού σκηνοθέτη και εικαστικού Ντέρεκ Τζάρμαν, συνεργάστηκε στενά μαζί του μέχρι τον πρόωρο θάνατο εκείνου από AIDS το 1994, κέρδισε ευρύτερη αναγνώριση χάρη στην εντυπωσιακή παρουσία της στο «Ορλάντο» της Σάλι Πότερ, πρόσθεσε στο βιογραφικό της μια ζωηρή ποικιλία ρόλων και βρήκε σταδιακά τον δρόμο της προς την χολιγουντιανή αναγνώριση (και ένα αιφνίδιο Όσκαρ) μέσα από συνεργασίες με μερικούς από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες στον κόσμο. Τελευταία της στάση η πρόσφατη ταινία του Τζιμ Τζάρμους («Οι Νεκροί δεν Πεθαίνουν») και επόμενες το «The French Dispatch» του Γουές Άντερσον και το «Memoria» του Απιτσατπόνγκ Βερασετάκουλ.

Δεν έχω δουλέψει ποτέ με άνθρωπο τον οποίο δεν θα μπορούσα να εμπιστευτώ ή να νιώσω ως φίλο.

Από πολύ νωρίς στην ζωή σας αποφασίσετε να ακολουθήσετε έναν εντελώς δικό σας δρόμο. Το επιδιώξατε από αντίδραση ή από ανάγκη;

Ο κανόνας λέει ότι στα δεκαοχτώ σου περίπου πρέπει να έχεις ήδη διαμορφώσει μια έτοιμη γνώμη και ένα σαφές πλάνο για το τι θέλεις να κάνεις στη ζωή σου. Εγώ επιθυμούσα πάντοτε να μην υπάρχει κανένα σχέδιο. Δεν μπορούσα να παίξω ούτε το παιχνίδι των αριθμών, ούτε των κανόνων. Ήθελα τα πάντα να γίνονται με βάση το απρόοπτο και το αυθόρμητο.

Το ίδιο φροντίσατε να ισχύσει και στην καριέρα σας;

Η ιδέα του να σχεδιάσω κάποια επαγγελματική διαδρομή μου φαινόταν πάντοτε διασκεδαστική, για να σας πω την αλήθεια. Η πραγματικότητα είναι πως επινοώ το κάθε επόμενο βήμα μου καθώς προχωράω. Μου αρέσει, όμως, να πιστεύετε το αντίθετο για μένα (γέλια).

Παρατηρώ ότι στη μέχρι τώρα διαδρομή σας επιδιώκετε με τους κατά καιρούς συνεργάτες σας να σας δένουν πολλά περισσότερα από μια απλή επαγγελματική σχέση.

Από νωρίς στην καριέρα μου φαίνεται πως καλόμαθα. Στο κινηματογραφικό μου ξεκίνημα παρέμεινα έξι χρόνια στο πλευρό του ίδιου σκηνοθέτη. Κι από τότε που ο Ντέρεκ Τζάρμαν έφυγε από τη ζωή αποζητώ διαρκώς κάτι παρόμοιο σε όλες μου τις συνεργασίες. Τι ακριβώς είναι αυτό; Μια αίσθηση συγγένειας και αλληλεγγύης που μοιράζονται δυο άνθρωποι, όταν συμφωνούν να γίνουν συνεπιβάτες ενός ταξιδιού που θα τους οδηγήσει πέρα από τα προσωπικά τους όρια. Μια αίσθηση οικογένειας, καταφυγίου, συνενοχής. Έχει μεγάλη σημασία για μένα αυτό, ξέρετε. Δεν έχω δουλέψει ποτέ με άνθρωπο τον οποίο δεν θα μπορούσα να εμπιστευτώ ή να νιώσω ως φίλο.

Από μικρή είχα μια μυστήρια σιγουριά ότι τα πράγματα θα γίνονταν πιο ενδιαφέροντα για μένα αφότου περνούσα τα σαράντα μου χρόνια.

Πόσο σημαντική ήταν η συμβολή του Ντέρεκ Τζάρμαν στην διαμόρφωσή σας ως καλλιτέχνη;

Μερικοί άνθρωποι βρίσκουν την έμπνευσή τους τη στιγμή που την χρειάζονται περισσότερο. Ήμουν ένας από τους τυχερούς αυτούς ανθρώπους. Γνώρισα τον Ντέρεκ σε μια ιδιαιτέρως καθοριστική στιγμή της ζωής μου, όταν σκεφτόμουν σοβαρά να εγκαταλείψω την υποκριτική, γιατί ένιωθα ότι μου πρόσφερε ελάχιστα σε συναισθηματικό επίπεδο. Κι εκείνος μου έμαθε ότι η ουσία του να είσαι ηθοποιός βρίσκεται στο να πάψεις να υποδύεσαι και να προσπαθείς να είσαι ο εαυτός σου. Να τρυπώνεις κάτω από τα ρούχα ενός χαρακτήρα και να γίνεσαι για λίγο αυτός ο χαρακτήρας. Να αφήνεις τη μάσκα του ερμηνευτή να γλιστρά από το πρόσωπό σου, για να αποκαλύψει πίσω της τα δικά σου χαρακτηριστικά. Ειλικρινά δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου ως ηθοποιό χωρίς την συνδρομή τη δική του.

Σε μια κινηματογραφική βιομηχανία η οποία έχει εμφανώς ψύχωση με την ιδέα της νεότητας, αποτελείτε ομολογουμένως την τρανταχτή εξαίρεση: Είστε μια από τις ελάχιστες ηθοποιούς των οποίων η καριέρα γίνεται ολοένα και καλύτερη καθώς μεγαλώνετε.

Έχετε απόλυτο δίκιο σε αυτό. Ίσως σας ακουστεί περίεργο, όμως από μικρή είχα μια μυστήρια σιγουριά ότι τα πράγματα θα γίνονταν πιο ενδιαφέροντα για μένα αφότου περνούσα τα σαράντα μου χρόνια. Δεδομένου ότι η ζωή μου είναι καλύτερη τώρα θα έλεγα ότι η προφητεία μόλις επιβεβαιώνεται. Βλέπω παλιότερες φωτογραφίες μου και με πιάνει ένα είδος κλειστοφοβίας στην ιδέα ότι θα πρέπει να γίνω ξαφνικά νοσταλγική και να αναπολώ τα νεανικά χρόνια ή το παρελθόν μου. Η νοσταλγία είναι ανάθεμα για μένα. Δεν σκέφτομαι ποτέ το παρελθόν, όπως δεν σκέφτομαι το μέλλον. Σκέφτομαι το τώρα.