12:08
4/12

Ρούμπεν Έστλουντ: «Η σύγχρονη τέχνη σήμερα είναι εσωτερική διακόσμηση για πλούσιους»

** SPOILER ALERT **

Θα ήθελες να μας μιλήσεις για δύο συγκεκριμένες σκηνές του «Τετραγώνου»; Εκείνη με το χρησιμοποιημένο προφυλακτικό και την άλλη με τον άνδρα με σύνδρομο Τουρέτ (που αναστατώνει την παρουσίαση μιας νέας εικαστικής έκθεσης). Πώς προέκυψαν;

Και οι δύο σκηνές προήλθαν από αληθινά περιστατικά. Η σκηνή με το προφυλακτικό (σ.σ. που αμέσως μετά το σεξ γίνεται μήλον της έριδος μεταξύ του Κλάες Μπανγκ και της Ελίζαμπεθ Μος), προήλθε από μια ιστορία που συνέβη σε φίλο μου. Μου φάνηκε πολύ ενδιαφέρουσα ως κατάσταση, και μου φάνηκε επίσης πως μαρτυρούσε πολλά για εκείνον, αλλά και το κατά πόσο ήταν τελικά παρανοϊκή η καχυποψία του απέναντι στις υποτιθέμενες προθέσεις της παρτενέρ του, η οποία του ζητούσε επίμονα το «γεμάτο» προφυλακτικό να το πετάξει.

Γενικά, θεωρώ πως πολλές απ’ τις σκηνές της ταινίας αφορούν το λεγόμενο κοινωνικό συμβόλαιο, εκείνους δηλαδή τους άγραφους κανόνες συμπεριφοράς που όλοι συνηθίζουμε να ακολουθούμε, αλλά κυρίως το τι συμβαίνει όταν το συμβόλαιο αυτό με κάποιο τρόπο σπάει. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στη σκηνή του άνδρα με το σύνδρομο Τουρέτ. Τι γίνεται δηλαδή όταν βρίσκεσαι ανάμεσα σε κοινό ή συμμετέχεις σε κάποιο πάνελ και διαπιστώσεις πως υπάρχει κάποιος στο κοινό με σύνδρομο Τουρέτ (σ.σ. ο οποίος αρχίζει να «παρεμβαίνει»).

Κάτι παρόμοιο μου συνέβη όταν είχα πάει να δω την παράσταση που ανέβαζε ένας φίλος μου. Κάποια στιγμή, κάποιος θεατής με σύνδρομο Τουρέτ, όπως γρήγορα διαπιστώθηκε, άρχιζε να χτυπάει παλαμάκι κάνοντας έναν χαρακτηριστικό μακρόσυρτο ήχο με το στόμα (σ.σ. μιμείται τι έκανε ακριβώς ο συγκεκριμένος «ανήσυχος» θεατής). Αμέσως έβλεπες το κοινό να δυσανασχετεί και να μπερδεύεται, μην ξέροντας τι στάση να κρατήσει ως προς το γεγονός και πως να διαχειριστεί την όλη κατάσταση.

Και ήταν τόσο ενδιαφέρον να παρακολουθείς εκείνη την ώρα τα δυναμικά συμπεριφοράς που αναπτύσσονταν μέσα στην αίθουσα, από τη γυναίκα του ανθρώπου αυτού η οποία καθόταν δίπλα του και έδειχνε πραγματικά ταραγμένη, μέχρι τη νευρικότητα των ηθοποιών που βρίσκονταν επί σκηνής. Σε κάποια φάση του έργου, μάλιστα, όπου οι ηθοποιοί έπρεπε να ανεβάσουν την ένταση της φωνής τους, ο άνθρωπος αυτός άρχισε να κάνει ακόμα μεγαλύτερο θόρυβο!

** ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ SPOILER ALERT **

Αναφέρθηκες σε κοινωνικούς κανόνες και συμβάσεις συμπεριφοράς. Πιστεύεις πως ό,τι αισθανόμαστε ή βιώνουμε, όπως π.χ. η αγάπη, καθορίζεται από τέτοιους κανόνες;

Ασφαλώς! Βρίσκω τρομερά ενδιαφέρουσα π.χ. την ιδέα περί αγάπης. Αν δεις για παράδειγμα την αγάπη που δείχναμε στα νεογέννητα το γύρω στο 1800, τον καιρό που η παιδική θνησιμότητα ήταν στα ύψη, δεν είναι με τίποτα η ίδια που δίνουμε στα σημερινά μωρά. Σήμερα που η παιδική θνησιμότητα κυμαίνεται σε χαμηλά επίπεδα, επενδύουμε στην αγάπη μας προς αυτά αρχίζοντας να τα αγαπάμε εξ αρχής, από τη στιγμή που θα γεννηθούν, ενώ παλαιότερα διατηρούσαμε μια κάποια απόσταση συναισθηματικά από τα νεογέννητα. Όταν τότε κάποια από τα παιδιά κατάφερναν να επιβιώσουν και άρχιζαν να μεγαλώνουν, αρχίζαμε και εμείς να τα αγαπάμε σιγά σιγά.

Έχει πολύ ενδιαφέρον επομένως το πώς η έννοια της αγάπης αλλάζει με τα χρόνια, ανάλογα με τις συνθήκες. Ήταν λες και η γενικότερη πρόοδος σε διάφορους τομείς (βλ. επιστήμες και τεχνολογία) ερχόταν να αλλάξει την αντίληψή μας περί αγάπης.

Είχε γίνει γνωστό το βίντεο με τη ζωντανή αντίδρασή σου στο YouTube, όταν η «Ανωτέρα Βία» είχε μείνει εκτός τελικής πεντάδας για το Ξενόγλωσσο Όσκαρ. Πρόσφατα άκουσα να παραδέχεσαι πως ήταν σκηνοθετημένη εκείνη η αντίδραση και πως μάλιστα έχεις φτιάξει και ένα νέο, αντίστοιχο βίντεο την ώρα της αναμονής των νικητών στο πρόσφατο Φεστιβάλ Καννών. Ισχύει;

Ναι, ισχύουν και τα δύο. Το δεύτερο βίντεο πάντως, που ονομάζεται «πώς είναι να κερδίζεις Χρυσό Φοίνικα», δεν το έχουμε δημοσιεύσει ακόμη. Το γυρίσαμε την ώρα που περιμέναμε το τηλεφώνημα από το Φεστιβάλ (Καννών). Στις περιπτώσεις αυτές περιμένεις κάποιον απ’ τη διοργάνωση να σε πάρει και να σου πει «θέλουμε να παρευρεθείτε στην τελετή το βράδυ», γιατί τότε καταλαβαίνεις πως κάποιο βραβείο θα πάρεις.

Στο σημείο αυτό πάντως πρέπει να πω πως εκείνη την ώρα βρισκόταν παραδίπλα μας ο Φατίχ Ακίν και οι συνεργάτες του, περιμένοντας και εκείνοι το τηλεφώνημα για τη δική του ταινία (σ.σ. το «In the Fade» που επίσης συμμετείχε στο διαγωνιστικό). Και ήταν τόσο αστείο γιατί εκείνους δεν τους είχαν καλέσει ακόμη και, όποτε έρχονταν να μας ρωτήσουν αν μας είχαν πάρει τηλέφωνο, εμείς κάναμε τους ανήξερους! (σ.σ. τελικά τους πήραν και εκείνους μιας και η Κρούγκερ κέρδισε βραβείο γυναικείας ερμηνείας για την παρουσία της στην ταινία του Ακίν).

Η επόμενη ταινία σου μαθαίνω θα έχει τίτλο «The Triangle of Sadness». Τι μπορείς να μας πει για αυτή;

Η γυναίκα μου είναι φωτογράφος μόδας και μου έχει πει πολλές ιστορίες γύρω από τις βιομηχανίες της μόδας και του μόντελινγκ. Ο τίτλος, το «τρίγωνο της θλίψης» δηλαδή, αναφέρεται στις ρυτίδες που σχηματίζονται ανάμεσα στα μάτια, οι οποίες εμφανίζονται (υποτίθεται) εξαιτίας των καθημερινών προβλημάτων που έχει κάποιος. Το συγκεκριμένο πρόβλημα με τις ρυτίδες του «τριγώνου της θλίψης», οι πλαστικοί χειρουργοί υπόσχονται πως μπορούν να το λύσουν με ένα μπότοξ, σε 15 μόλις λεπτά.

Οπότε, η ταινία αυτή θα είναι, σε πρώτη φάση τουλάχιστον, μια σατιρική προσέγγιση της βιομηχανίας της μόδας. Βασικός πρωταγωνιστής θα είναι ένα ανδρικό μοντέλο γύρω στα 28 - που θεωρείται μεγάλος πια για το συγκεκριμένο επάγγελμα - και το πρόβλημά του είναι πως έχει τριχόπτωση, πως χάνει δηλαδή μαζί με τα μαλλιά την «οικονομική του αξία». Κοινώς, προσπαθώ να ερευνήσω τι συμβαίνει όταν η ομορφιά κάποιου γίνεται η οικονομική αξία του.

«Το Τετράγωνο» θα κυκλοφορήσει στις αίθουσες στις 7 Δεκεμβρίου από τη Feelgood.