Ο άνθρωπός μας! 8 ταινίες για να γιορτάσεις τον Τζακ Λέμον - αφιερωματα , θεματα || cinemagazine.gr
10:21
8/2

Ο άνθρωπός μας! 8 ταινίες για να γιορτάσεις τον Τζακ Λέμον

Η λανθασμένη φήμη που θέλει το Χόλιγουντ τη Μέκκα της Εικόνας, των σταρ και της εξωτ(ερ)ικής ομορφιάς κατατροπώνεται εντελώς από τον σαν σήμερα γεννημένο Τζακ Λέμον, έναν από τους πληρέστερους ηθοποιούς χαρακτήρων που είχαμε ποτέ την τύχη και το προνόμιο να απολαύσουμε. Διαλέγουμε, εντελώς σαδομαζοχιστικά, μόνο 8 ταινίες του που αναλύουν ένα γιγάντιο κωμικό και δραματικό ταλέντο.

Από τον Ηλία Δημόπουλο

«Mr. Roberts» (1955) των Τζον Φορντ και Μέρβιν ΛεΡόι

Στρατιωτική κωμωδία καταστάσεων αλλά και ξεκαρδιστικά (από απόσταση) γυρίσματα, με μπουνιές να πέφτουν (ο Φορντ κοπάνησε τον Φόντα, για τον οποίο επέμενε κιόλας να πάρει το ρόλο, μετά τον έπιασε μια κρίση χολής και μπήκε χειρουργείο αφήνοντας το έργο στον Μέρβιν ΛεΡόι), τσαμπουκάδες (ο Φορντ πήγε να την πει στον Τζίμι Κάγκνεϊ επειδή πήγε καθυστερημένος στο γύρισμα, ο τελευταίος του είπε να το «ρυθμίσουν» επί τόπου, δεν ξαναμίλησαν ποτέ) και στο ενδιάμεσο μια πολύ διασκεδαστική ταινία, που έκανε πολλά εισιτήρια και έδωσε στον Τζακ Λέμον το πρώτο του Όσκαρ για τον ρόλο ενός αξιαγάπητου λουφαδόρου.

«Μερικοί το Προτιμούν Καυτό» (1959) του Μπίλι Γουάιλντερ

Βασικά αναγνώσματα της χολιγουντιανής κωμωδίας, διάσημο έργο, με τον Λέμον να ντύνεται γυναίκα (όπως και ο Τόνι Κέρτις), να γίνεται αντικείμενο του πόθου ενός άνδρα, να είναι γενικώς ξεκαρδιστικός δείχνοντας για πρώτη φορά τόσο έντονα τι ανεξάντλητο μπρίο, τι κωμικό χρονισμό και πόσο «έμφυτη» (τίποτα μόνο έμφυτο βέβαια, πολλή δουλειά είναι) αίσθηση της κάμερας έχει.

«Η Γκαρσονιέρα» (1960) του Μπίλι Γουάιλντερ

Σιγά μην άφηνε ο Γουάιλντερ την ευκαιρία να βρει alter ego, την αμέσως επόμενη χρονιά η δεύτερη από τις επτά (!) συνεργασίες τους είναι το επίσης μυθικό «Apartment» (δεν φταίμε εμείς για τα υπερθετικά, τα έργα φταίνε), μια ρομαντική κομεντί που κάνει πολλές μετέπειτα να κλαίνε μοναχές σε μια γωνιά τόσο τιποτένιες που είναι, μια ρομαντική κομεντί με στόχο, νόημα, καρύκευμα και μια θαυμάσια κάθαρση ρομαντισμού στο έξοχό της φινάλε. Υποψηφιότητα βέβαια ο Λέμον, πέντε όσκαρ (σκηνοθεσία, σενάριο και ταινία μεταξύ αυτών) από δέκα υποψηφιότητες το έργο.

«Η Μυστηριώδης Κυρία με τα Μαύρα» («The Notorious Landlady», 1962) του Ρίτσαρντ Κουίν

Από μια εποχή που βρίθει επιτυχημένων εμφανίσεων και σωρείας κομεντί διαφόρων χροιών, ας διαλέξουμε τούτη, υπό την καθοδήγηση ενός μετρ του είδους, του Ρίτσαρντ Κουίν με τον οποίον ο Λέμον συνεργάστηκε έξι φορές(!). Εδώ η ευλογημένη ελαφρότητα έχει μυστηριακή χροιά, έχει δίπλα στον Λέμον την Κιμ Νόβακ (που θριάμβευε τότε σε κάτι τέτοια, είχαν ξανασυναντηθεί και στο ωραιότατο «Bell Book and Cadle» του ’58 - ξανά του Κουίν), τον Φρεντ Αστέρ, κοτζάμ Μπλέικ Έντουαρντς στο σενάριο, δεν είναι τίποτα μείζον, αλλά την ευφορία του λίγα την έχουν.

«Μέρες Κρασιού και Λουλουδιών» («Days of Wine and Roses», 1962) του Μπλέικ Έντουαρντς

Την ίδια χρονιά, έτσι για την επίδειξη, έρχεται τούτο, μια σπουδαία ταινία, μακράν του πόσο θα έπρεπε αναγνωρισμένη, ένα ραφιναρισμένο κι όμως σπαρασσόμενο εσωτερικά δράμα για τον αλκοολισμό (ο Λέμον είχε ανέκαθεν σοβαρό πρόβλημα με το αλκοόλ) με ήρωα έναν αλκοολικό που παρασύρει την υγιή, νεαρή γυναίκα του στο ποτό και οι πύλες της κόλασης ανοίγουν. Βαθιά μελαγχολικό, πικρό σαν αψέντι, μ’ ένα τέλος να σου μαχαιρώνει την καρδιά κι ένα τραγούδι (όσκαρ βέβαια στον Μαντσίνι και τον Τζόνι Μέρσερ που έγραψε τους στίχους) που πάντα συνεπάγεται την αίσθηση της μεγάλης αυτής ταινίας. Λέμον και Ρέμικ ήταν φυσικά και οι δύο υποψήφιοι επίσης.

«Ένας Υπέροχος Απατεώνας» («Fortune Cookie», 1966) του Μπίλι Γουάιλντερ

Όχι μεγάλη επιτυχία, η πρώτη συνεργασία του Λέμον με τον Γουόλτερ Ματάου είναι σκοτεινή κωμωδία, με τον σωστό άνθρωπο στο τιμόνι να συνδυάζει την ένταση ανάμεσα στην απληστία και τον ανθρωπισμό. Ο Ματάου πήρε το όσκαρ του, ο Λέμον δεν ήταν υποψήφιος – μερικές φορές συνέβαινε αυτή η ανωμαλία – όμως εδώ θα βρείτε μια ακόμα απόδειξη του πως αυτός ο άνθρωπος ένωνε τα διλήμματα και την ανθρωπιά των πραγματικών ανθρώπων του.

«Σώστε τον Τίγρη» («Save the Tiger», 1973) του Τζον Άβιλντσεν

Καλοφτιαγμένο δράμα από τον σκηνοθέτη του πρώτου «Rocky» που χάρισε και το Όσκαρ Πρώτου Ανδρικού Ρόλου στον Λέμον (σ’ εκείνη την απίστευτη χρονιά που είχε Μπράντο, Νίκολσον, Πατσίνο και Ρέντφορντ η πεντάδα…) για έναν ρόλο που απογειώθηκε από τον ηθοποιό. Ο Λέμον πάντρεψε εδώ λες και ήταν το πιο φυσικό πράγμα, την οικονομική δυσχέρεια, την απατηλότητα του μοντέρνου κόσμου, την σύγκρουση με το μυθοποιημένο παρελθόν και το δράμα του να εσωτερικεύεις τα πιο αντιφατικά σημεία των καιρών. Εντάξει στον Μπράντο ήταν σαφώς το Όσκαρ («Τελευταίο Ταγκό στο Παρίσι», δεν παίζουμε) αλλά και στον Λέμον δεν κακόπεσε.

«Οικόπεδα με Θέα» (1992) του Τζέιμς Φόλεϊ

All star actors game εδώ, με Πατσίνο, Άρκιν, Μπάλντγουϊν, Σπέισι (ουπς!..), Έντ Χάρις, Τζόναθαν Πράις και μπροστάρη έναν συναρπαστικό Λέμον να ανεβάζει το όριο για όλους, βγάζοντας μια απόγνωση χαμένης αξιοπρέπειας και στέλνοντας το 90% των συναδέλφων του πίσω στη σχολή. Υποψηφιότητα είχε τελικά μόνο ο Πατσίνο, αξέχαστος αλλά στην έδρα του αυτός, ο Λέμον είχε ολοκληρώσει τις 8 υποψηφιότητές του με τον «Αγνοούμενο» του Γαβρά το 1982.

Ύψιστος καρατερίστας-πρωταγωνιστής δραματικού και κωμικού ρεπερτορίου, πάντα τον θυμόμαστε, έχει την οργιώδη φιλμογραφία και το παλμαρέ να είναι για πάντα στους μεγάλους καλλιτέχνες της κινηματογραφικής υποκριτικής του 20ου αιώνα.