Essential Cinema #55: «Vera Cruz» (1954) του Ρόμπερτ Όλντριτζ

Προάγγελος των σπαγγέτι γουέστερν, πρόγονος της «Άγριας Συμμορίας» του Σαμ Πέκινπα, αντιπροσωπευτικό δείγμα της μαεστρίας του Ρόμπερτ Όλντριτζ και ταυτόχρονα άλλη μια τρανή απόδειξη στον ισχυρισμό ότι «δεν γυρίζονται πια τέτοιες ταινίες»: Μπορεί στην εποχή του να γνώρισε μεγάλη εισπρακτική επιτυχία, όμως να μην έτυχε ιδιαίτερα θερμής υποδοχής από τους κριτικούς, σήμερα όμως το «Vera Cruz» δεν στέκει απλώς περήφανα ως ένα από τα πιο χορταστικά φιλμ του είδους αλλά απλώνει περίτρανα στην οθόνη τη σκηνοθετική αξία και το θεματικό εύρος του ανθρώπου που ευθυνόταν εξίσου για το εκπληκτικό φιλμ νουάρ «Φίλησέ με Μέχρι Θανάτου» (1955) και το πολεμικό έπος του «Και οι 12 Ήταν Καθάρματα» (1967) όσο και για το θρυλικό ψυχολογικό θρίλερ «Τι Απέγινε η Μπέιμπι Τζέιν;» (1962) ή το ατόφιο μελόδραμα «Φθινοπωρινά Φύλλα» (1956).

Υπεύθυνος για μερικές από τις πιο αξιομνημόνευτες σπουδές του αμερικανικού σινεμά επάνω στην ψυχοπαθολογία της βίας και τις πολλαπλές αντιφάσεις του αρσενικού ψυχισμού, ο σκηνοθέτης ασχολήθηκε εκτενώς με το είδος του γουέστερν στην διάρκεια της καριέρας του, φρόντιζε ωστόσο να δίνει πάντοτε σε καθένα φιλμ του έναν αντιηρωικό και γνήσια απομυθοποιητικό αέρα.

Eνώνει ηδονικά την περιπέτεια, το χιούμορ, το αίσθημα και το δράμα στην ίδια ζηλευτή αφήγηση

Απολύτως συνυφασμένο με την λογική αυτή το «Vera Cruz» τοποθετεί στην καρδιά της μεξικανικής επανάστασης του 19^ου αιώνα δυο διαφορετικής ιδιοσυγκρασίας μισθοφόρους, έναν πρώην στρατιώτη του αμερικανικού εμφυλίου πολέμου και έναν πανούργο πιστολέρο, και τους παρακολουθεί να ενώνουν τις δυνάμεις τους προκειμένου να εξασφαλίσουν την ασφαλή μεταφορά ενός ανθρώπινου φορτίου για λογαριασμό του αυτοκράτορα Μαξιμιλιανού. Σύντομα όμως οι δυο άντρες διαπιστώνουν ότι στην πραγματικότητα συνοδεύουν μια άμαξα γεμάτη χρυσάφι, την ύπαρξη της οποίας γνωρίζουν τόσο οι επαναστάτες όσο και οι στρατιώτες του αυτοκράτορα, και αναζητούν τρόπο ώστε να αποσπάσουν το πολύτιμο φορτίο και από τις δυο αντιμαχόμενες πλευρές.

Μακριά από τους παραδοσιακούς μοραλισμούς των κλασικών χολιγουντιανών γουέστερν και βάσει ενός έξυπνου και σπιρτόζικου σεναρίου, το «Vera Cruz» φροντίζει ώστε τίποτα στην δράση του να μην είναι αυτό που φαίνεται, κάθε ανθρώπινη σχέση να νοείται ως μια μορφή εμπορικής συναλλαγής με βάση το ατομικό συμφέρον και φυσικά τίποτα να μην τελειώνει με τρόπο που θα μπορούσε κάποιος να μαντέψει με ευκολία.

Κάτω από τον ζεστό ήλιο και με φόντο τη σκόνη και τις αφιλόξενες επιφάνειες της μεξικανικής ερήμου, το φιλμ στήνει ένα παιχνίδι πολυπροσωπιών και διαρκών ανατροπών, το οποίο χτίζεται γύρω από την απολαυστική σχέση των δυο βασικών χαρακτήρων (θαυμάσια η χημεία των πρωταγωνιστών Γκάρι Κούπερ και Μπαρτ Λάνκαστερ) και πάνω σε μια ιστορία που ενώνει ηδονικά την περιπέτεια, το χιούμορ, το αίσθημα και το δράμα στην ίδια ζηλευτή αφήγηση.

VERA CRUZ
ΗΝΩΜΕΝΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ, 1954
Σκηνοθεσία: Ρόμπερτ Όλντριτζ Σενάριο: Ρόλαντ Κίμπι, Τζέιμς Ρ. Γουέμπ Φωτογραφία: Έρνεστ Λάζλο Μουσική: Χιούγκο Φριντχόφερ Πρωταγωνιστούν: Γκάρι Κούπερ, Μπάρτ Λάνκαστερ, Σέζαρ Ρομέρο, Σαρα Μοντιέλ, Έρνεστ Μπόργκναϊν Διάρκεια: 94’