Essential Cinema #59: «Το Λιμάνι της Χάβρης» (2011) του Άκι Καουρισμάκι

Στη Χάβρη γίνονται θαύματα. Σε μια πόλη γκρίζα και μουντή η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία. Στο πολυσύχναστο λιμάνι της, το δεύτερο μεγαλύτερο σε ολόκληρη τη Γαλλία, ένας μεσήλικας λούστρος με καλή καρδιά θα συναντήσει και θα πάρει υπό την προστασία του ένα μικρό αγόρι, το οποίο έχει μόλις φτάσει λαθραία με πλοίο από την Αφρική. Σε πείσμα της αντίξοης ζωής του, που τον έχει φορτώσει με αρρώστιες, χρέη και φτώχεια, ο ήρωας θα γίνει Καλός Σαμαρείτης και με τη βοήθεια των γύρω του θα ξαναβρεί όση ανθρωπιά έχει χαθεί προ καιρού.

Οι κυνικοί μπορεί να έχουν ήδη μειδιάσει διαβάζοντας τη σύνοψη της ταινίας. Γι’ αυτούς, όμως, όπως και για όλους τους υπόλοιπους θεατές, ο Άκι Καουρισμάκι ετοίμασε ένα γλυκύτατο ενήλικο παραμύθι το οποίο είναι πλήρως συνειδητοποιημένο της ασχήμιας και της απελπισίας που κρύβει αυτός ο κόσμος, επιλέγει εντούτοις να αντιμετωπίσει τα πάντα με ένα ζεστό χαμόγελο και ένα φιλικό χτύπημα στην πλάτη.

Η «Χάβρη» επαναφέρει την κινηματογραφική μαγεία των απλών πραγμάτων

Τίποτα το κοσμογονικό και το πρωτόγνωρο δεν συμβαίνει στο λιτό σινεμά του Φινλανδού δημιουργού. Η κάμερά του ακινητοποιείται σε θλιμμένες γειτονιές, σε μποέμικα καφέ όπου ο χρόνος μοιάζει να έχει σταματήσει, σε σπίτια που δεν βλέπει ποτέ ο ήλιος, σε χειμωνιάτικες μέρες που εύχεσαι να μην υπήρχαν ποτέ στη διάρκεια του χρόνου, σε πρόσωπα που παραμένουν ανέκφραστα ή σκυθρωπά, σε μια ζωή όπου δεν συμβαίνει το παραμικρό και η χαρά φαίνεται να έχει προ πολλού μεταναστεύσει σε περιοχές με θερμότερα κλίματα.

Στο μέσο μιας τόσο δυσοίωνης και απέλπιδος πραγματικότητας, ο Καουρισμάκι ανακαλύπτει ξανά την ανθρώπινη δυνατότητα για κάτι καλύτερο, οχυρώνεται με τους ήρωές του πίσω από έναν αφοπλιστικό ρομαντισμό και συνοψίζει την έννοια της συγκινητικής αγάπης στο υπέροχο πρωταγωνιστικό ζευγάρι των Αντρέ Βιλμς και Κάτι Ούτινεν.

Χειροποίητη, ανεπιτήδευτη και με το βλέμμα διακριτικά σκυμμένο χαμηλά, η «Χάβρη» επικοινωνεί τα πάντα ψιθυριστά, επαναφέρει την κινηματογραφική μαγεία των απλών πραγμάτων, διδάσκει τη μετριοφροσύνη ως αρετή στην εποχή των μεγαλόσχημων δηλώσεων και σε στέλνει έξω από την αίθουσα με δάκρυα στα μάτια. Τα οποία για σπάνια φορά δεν είναι δάκρυα λύπης. Αλλά χαράς.

LE HAVRE
ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ, ΓΑΛΛΙΑ, ΓΕΡΜΑΝΙΑ /  2011
Σενάριο και σκηνοθεσία: Άκι Καουρισμάκι Φωτογραφία: Τίμο Σάλμινεν Πρωταγωνιστούν: Αντρέ Βιλμς, Κάτι Ούτινεν, Ζαν Πιέρ Νταρουσέν, Μπλοντέν Μιγκέλ, Ελίνα Σαλό, Εβελίν Ντιντί, Πιέρ Ετέξ, Ζαν Πιέρ Λεό Διάρκεια: 93’