Essential Cinema #24: «Η Χρονιά με τα 13 Φεγγάρια» (1978) του Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ - αφιερωματα , θεματα || cinemagazine.gr
11:50
9/11

Essential Cinema #24: «Η Χρονιά με τα 13 Φεγγάρια» (1978) του Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ

Τo cinemagazine συγκεντρώνει μερικές από τις κορυφαίες ταινίες που έγιναν ποτέ και γράφει αναλυτικά γι’ αυτές.

Από τον Λουκά Κατσίκα

Αν κανείς έπρεπε να διαλέξει μία μόνο ταινία από την πλούσια φιλμογραφία του Φασμπίντερ, εκείνη που να μπορούσε να κλειδώσει μέσα της όλη την κοσμοθεωρία, τις πολυεπίπεδες αλληγορίες των ιστοριών του, το θεματικό του θάρρος και τις σκηνοθετικές του ακροβασίες, τότε σίγουρα θα έπρεπε να σταθεί στη «Χρονιά με τα 13 Φεγγάρια». Προϊόν προσωπικής κάθαρσης και εξορκισμού ιδιωτικών δαιμονίων για το ίδιο τον σκηνοθέτη, άρα και μια άκρως ιδιαίτερη και κοντινή στον ίδιο φιλμική κατάθεση, η ταινία γυρίστηκε λίγο καιρό αφότου ο Άρμιν Μάιερ, πρώην σύντροφος και ηθοποιός του, αυτοκτονήσει μετά τον χωρισμό τους.

Ορμώμενος από αυτό το άκρως συνταρακτικό γεγονός, ο Φασμπίντερ ακολουθεί την εφιαλτική πορεία προς το τέλος της Ελβίρα, μιας τρανσέξουαλ γυναίκας με δραματικό παρελθόν, ιχνηλατώντας έναν κόσμο ανείπωτης ψυχρότητας και βέβαιου πόνου, οι πιο εύθραυστες υπάρξεις του οποίου είναι καταδικασμένες να περάσουν νωρίς στη λήθη. Όπως τόσοι και τόσοι ήρωες του Γερμανού δημιουργού, που υποφέρουν επειδή αδυνατούν να συνδεθούν με το περιβάλλον και τους ανθρώπους γύρω τους, να νιώσουν κατανόηση και ουσιαστική επαφή και γίνονται υποχείρια σκληρότητας και εκμετάλλευσης, έτσι και η Ελβίρα είναι ένα γνήσιο θύμα της αγάπης, μια ηρωίδα πλανεμένη από μια παρόρμηση πάθους και μιας ανάγκης για αφοσίωση που δεν βρίσκει παρηγοριά.

Η Ελβίρα είναι ένα γνήσιο θύμα της αγάπης, μια ηρωίδα πλανεμένη από μια παρόρμηση πάθους και μιας ανάγκης για αφοσίωση που δεν βρίσκει παρηγοριά.

Με φόντο μια παγερή και άκαρδη Φρανκφούρτη, που μοιάζει να κατοικείται από ανθρώπους οι οποίοι έχουν προ πολλού υπερβεί κάθε όριο παραίτησης, αλλοτρίωσης ή απελπισίας, η μοναχική ηρωίδα στα «13 Φεγγάρια» περιφέρεται σαν μεσσιανική φιγούρα, προσελκύοντας για λίγο γύρω της ένα σωρό «φτωχούληδες του Θεού» και απόβλητους (πόρνες, τρελούς, αυτόχειρες, αλήτες) προτού η σχεδόν συμβολική της θυσία χρησιμεύσει για να διδάξει λίγη κατανόηση σε όσους απομείνουν πίσω.

Με μια θορυβώδη ηχητική μπάντα (άλλος ένας τρόπος του Φασμπίντερ για να υπονοήσει τη σταδιακή και εξαναγκασμένη απόσχιση της Ελβίρα από την πραγματιότητά της), ένα απροσδόκητο σάουντρακ που απαρτίζεται από τους Roxy Music και τον Γκούσταβ Μάλερ, τους Suicide και την Κόνι Φράνσις, την εκπληκτική πρωταγωνιστική ερμηνεία του Φόλκερ Σπένγκλερ, μια θαρραλέα επιμειξία των πιο ετερόκλητων πραγμάτων (από καθαρόαιμη τραγωδία μέχρι κωμωδία του παραλόγου) και μια σειρά από πραγματικά συγκλονιστικές σεκάνς (ανάμεσά τους και η σκηνή του σφαγείου, πιθανόν το πιο διαβόητο στιγμιότυπο ταινίας του σκηνοθέτη), η «Χρονιά με τα 13 Φεγγάρια» αποτελεί ένα τραχύ, μα και γεμάτο ανθρωπιά αριστούργημα πάνω στην κοσμική τάξη πραγμάτων: καθένας πεθαίνει μόνος του και συχνά βασανιστικά, υποκύπτοντας στις συνέπειες που επιφέρουν οι πράξεις των άλλων. Όπως αρκετοί, έτσι και η Ελβίρα μοιάζει με ανθρώπινο πλανήτη που χάνει την τροχιά του στην καρδιά ενός αδυσώπητου ηλιακού συστήματος.

Η ΧΡΟΝΙΑ ΜΕ ΤΑ 13 ΦΕΓΓΑΡΙΑ (IN EINEM JAHR MIT 13 MONDEN)
Γερμανία, 1978
Σενάριο, σκηνοθεσία, διεύθυνση φωτογραφίας:
Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ Μουσική: Πέερ Ράμπεν Πρωταγωνιστούν: Φόλκερ Σπένγκλερ, Ίνγκριντ Κάβεν, Γκόντφριντ Τζον, Εύα Μάτες, Ελίζαμπετ Τρίσεναρ Διάρκεια: 124’