17:03
16/4

Bigger Than Life: Τα αριστουργήματα του Ντέιβιντ Λιν

Χάρισε στο βρετανικό σινεμά μια από τις πιο εμβληματικές ερωτικές ιστορίες που κινηματογραφήθηκαν ποτέ («Σύντομη Συνάντηση»). Διασκεύασε Κάρολο Ντίκενς διδάσκοντας μαθήματα μεταμοντέρνου εξπρεσιονιστικού ρεαλισμού («Μεγάλες Προσδοκίες», «Ολιβερ Τουίστ»). Εμεινε για έναν ολόκληρο χρόνο στην έρημο της Ιορδανίας και του Μαρόκου, προσπαθώντας να δώσει πνοή στο πιο μεγάλο κινηματογραφικό εγχείρημα που σκέφτηκε ποτέ άνθρωπος ως τότε («Ο Λόρενς Της Αραβίας»).

Κατηγορήθηκε όσο κανείς, επειδή αποφάσισε να δώσει νέες διαστάσεις στην έννοια του κινηματογραφικού έπους. Αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σινεμά για περισσότερα από 14 χρόνια. Αγαπήθηκε από τους σκηνοθέτες με την ίδια μανία που μισήθηκε από τους κριτικούς...

Σε μια λίστα λιγότερο ή περισσότερο βαρυσήμαντων καταστάσεων που συνδέθηκαν μέσα στα χρόνια με το όνομα του Βρετανού Ντέιβιντ Λιν, θα μπορούσε κανείς να προσθέτει συνεχώς κι άλλες. Γιγαντώνοντας τον μύθο γύρω από έναν σκηνοθέτη που πίστευε πάντοτε πως πρέπει να αντιμετωπίζεις την κάθε σκηνή που γυρίζεις σαν να είναι το πιο σημαντικό πράγμα που σου συνέβη ποτέ. Ακόμη και αν αργά ή γρήγορα θα τιμωρηθείς γιαυτό.

Σήμερα, 27 χρόνια της επετείου θανάτου, θυμόμαστε τις καλύτερες ταινίες του.

Σύντομη Συνάντηση (Brief Εncounter,1945)
Μια τυχαία γνωριμία στον σταθμό ενός τρένου οδηγεί σε μια παράνομη αγάπη που διστάζει μπροστά στη μεγάλη ευθύνη της ολοκλήρωσης και χτίζεται μέσα από φευγαλέα ραντεβού, βραχύβια σμιξίματα, ένοχα βλέμματα και χειρονομίες που διστάζουν να εκδηλώσουν όλα όσα θέλουν να εκφράσουν. Ο Ντέιβιντ Λιν στήνει πάνω στο ιδιόρρυθμα ρομαντικό σενάριο του Νόελ Κάουαρντ ένα αριστοτεχνικά δομημένο σκηνοθετικό παιχνίδι (αντιστρέφοντας την χρονική ακολουθία των γεγονότων - ξεκινώντας από το τέλος και καταλήγοντας στη μοιραία πρώτη συνάντηση) γύρω από έναν ατελέσφορο έρωτα, όπου μετράνε περισσότερο όσα δεν συνέβησαν ποτέ. Αναδομώντας τους σιδηροδρομικούς σταθμούς των παιδικών του χρόνων, όπου περνούσε άσκοπα τις ώρες του αποφεύγοντας τη σπιτική θλίψη που τον περίμενε στην άλλη άκρη της γραμμής, πλαισιώνει το παρά λίγο ζευγάρι (Σίλια Τζόνσον και Τρέβορ Χάουαρντ) με συνωμοτικές σκιές και ρυθμικές εκρήξεις φωτός απ τα περαστικά βαγόνια. Μόνο που ο έρωτας χάνει τελικά το τρένο. Δ.Π.

Μεγάλες Προσδοκίες (Great Expectations, 1946)
Η γνωστή ιστορία του δεύτερου δημοφιλέστερου ορφανού στην παγκόσμια λογοτεχνία -πρώτος παραμένει ο Ολιβερ Τουίστ που διασκευάστηκε από τον Λιν δύο χρόνια μετά- το οποίο θυσιάζει τη ζωή του για μια γυναίκα που είχε άδεια να ραγίζει καρδιές. Ισως η καλύτερη μεταφορά του Καρόλου Ντίκενς που έγινε ποτέ. Η επιτυχία της συνίσταται στον εξής απλό σκηνοθετικό χειρισμό: ο Λιν αναπλάθει με πλήρη συνέπεια αυτό που χρόνια τώρα έχουμε πλάσει με το μυαλό μας. Τίποτα δεν συγκρούεται με τη φαντασιακή μας απόδοση του κλασικού αριστουργήματος - αντίθετα είναι έξυπνα εμπλουτισμένο με μακάβριες, πλην απολαυστικές γοτθικές λεπτομέρειες που το κάνουν να συγγενεύει με ταινία τρόμου. Και για να μην πέσει στην παγίδα της ανίας που υπονομεύει πολλές κλασικές διασκευές, όπου γνωρίζουμε τα πάντα απ την αρχή ως το τέλος, παραποιεί ελαφρώς το φινάλε. Ιδιοφυές! Δ.Π.

Hobsons Choice (1954)
Η τελευταία μαυρόασπρη ταινία που γύρισε ο Ντέιβιντ Λιν στην καριέρα του προέκυψε αφότου ο παραγωγός Αλεξάντερ Κόρντα προέτρεψε τον Βρετανό σκηνοθέτη να διασκευάσει για την οθόνη ένα ανάλαφρο θεατρικό έργο από το 1915. Σε αυτό, η τριαντάχρονη θυγατέρα ενός αλκοολικού και δύστροπου υποδηματοποιού προσπαθεί να βάλει σε εφαρμογή ένα σχέδιο που σκοπό έχει να παντρέψει την ίδια και τις δύο αδελφές της, χωρίς τη συναίνεση του αυστηρού πατέρα. Στον ρόλο του τελευταίου, ο Τσαρλς Λότον ερμηνεύει σαρωτικά έναν χαρακτήρα που είχε υποδυθεί ξανά σε νεότερη ηλικία, μόλις σε απόσταση αναπνοής κατορθώνει, ωστόσο, και κλέβει την παράσταση από τον εκφραστικό αν και σαφώς πιο συγκρατημένο Τζον Μιλς. Παρακολουθώντας τους με μια αεικίνητη κάμερα που εξερευνά κάθε τετραγωνικό μέτρο των εντός και εκτός σκηνικών, ο Λιν αξιοποιεί με μπρίο και μικρές στιγμές εικονογραφικής τρέλας μια παιχνιδιάρικη ιστορία που υπερβαίνει τις εξαρχής σεμνές φιλοδοξίες της χάρη στη δεξιοτεχνία του σκηνοθέτη της. Λ.Κ.