8:49
14/2

10 μεγάλοι κινηματογραφικοί έρωτες

Μαζέψτε ικανές ποσότητες χαρτομάντηλου, να σαν σε ταινία της Νόρα Έφρον, και πάρτε μια γεύση ρομαντικού δράματος. Διαλέξαμε δέκα περιπτώσεις (ρεσιτάλ οικονομίας, είναι αρκετές παραπάνω) μεγάλων κινηματογραφικών ερώτων που, για κάποιους από μας, έσπασαν το φράγμα κι έγιναν πραγματικές ιστορίες που μαρτυρήσαμε και δεν μπορούμε και δεν θέλουμε να ξεχάσουμε.

Πάμε!

«Σύντομη Συνάντηση» («Brief Encounter», 1945) του Ντέιβιντ Λιν

Στις περισσότερες λίστες που θα συναντήσεις εδώ αρχίζουν και τελειώνουν όλα, έστω κι αν οι πιο πολλοί έχουμε τις προσωπικές μας επιλογές κι ο λόγος είναι κατά βάση πως ο Λιν αιχμαλώτισε τη στιγμή που ο Πόλεμος καταλαγιάζει κι οι άνθρωποι απομένουν κατάδικοι δικών τους, σχεδόν πάντα χαμένων, πολέμων που οι επιλογές τους επέβαλαν. Ένα κομψοτέχνημα όψης, οικονομίας και σπαταλημένων ελπίδων.

«Το Γράμμα μιας Άγνωστης» («Letter from an Unknown Woman», 1948) του Μαξ Οφίλς

Βασισμένο στη νουβέλα του Στέφαν Τσβάιχ, «Το Γράμμα» μετατρέπεται στα χέρια του Οφίλς σε ορισμικό ρομαντικό δράμα μονόπλευρου, άρα ανεκπλήρωτου, έρωτα. Μια σπονδή στην ερωτική φαντασίωση αλλά και μια συγκλονιστική αφιέρωση στη γυνακεία διαίσθηση, την αφετηρία ίσως ενός αισθήματος που άλλοι ονομάζουν κεραυνοβόλο έρωτα, η διαίσθηση αυτή όμως μεταλλάσσει σε πραγματική, ισόβια αγάπη. Αισθητικό αριστούργημα κι ένα βέλος στη φαρέτρα όσων υποστηρίζουμε πως «δεν τα φτιάχνουν έτσι πια».

«Οι Ομπρέλες του Χερβούργου» («Le Parapluies de Cherbourg», 1964) του Ζακ Ντεμί

Έχουν περάσει 54 χρόνια, 54 χρόνια που από το texting αγάπης στο κινητό μέχρι τον επαγγελματικό κυνισμό του πεθαμένου έρωτα και λοιπών αφορισμών, η κοινωνία έχει αλλάξει τόσο που δεν θα περίμενες επ' ουδενί ένα πειραματικό μιούζικαλ στη ψυχή και το σώμα, με ανθρώπους που τραγουδούν τα λόγια τους, θα μπορούσε να έχει οποιαδήποτε επίδραση στον σημερινό θεατή. Το βλέπεις, σου μαγκώνεται το βουβό ενδότερο πυρ και λες ναι (...) όλα τα παραπάνω αλλά οι Ομπρέλες, Ομπρέλες.

«Η Ιστορία της Αντέλ Ουγκό» («L' Histoire d' Adele H.», 1975) του Φρανσουά Τριφό

Η αλήθεια να λέγεται, ο Τριφό το 'χει σπουδάσει το θέμα στο σινεμά του, το «Ζιλ και Τζίμ» ή, πάνω απ' όλα, «Η Γυναίκα της Διπλανής Πόρτας» θα κυριαρχούσαν στη λίστα, όμως διαλέγω την αληθινή ιστορία του αναπάντητου έρωτα της κόρης του Βίκτορ Ουγκό για έναν αξιωματικό που την οδήγησε στην απόλυτη πτώση. Με την Ιζαμπέλ Ατζανί ένα 20χρονο ηφαίστειο ανυπολόγιστης έντασης και κλονιστικής καταρράκωσης, η «Ιστορία» είναι δικαιωματικά στη λίστα και στην άμεση μνήμη μας.

«Manhattan» (1979) του Γούντι Άλεν

Αν και λάτρης του Γούντι και του περιστασιακά σπουδαίου σινεμά του (και κατά συρροήν απολαυστικού), δεν κατάφερα ποτέ να συνδεθώ με μια συγκινητική εκδοχή ρομάντσου στο έργο του. Εκτός από εδώ. Ο 40αρης χαρακτήρας του, φλύαρος, εξυπνάκιας, χιουμορίστας και καλοπροαίρετος παίζει με την 17χρονη ερωμένη του αποφασίζοντας γι' αυτήν το βάθος των αισθημάτων της μέχρι να έρθει η στιγμή που αναφέραμε πιο πάνω στην ταινία του Οφίλς, που θα αποκαλύψει τη δική του επιπολαιότητα και τη δική της ουσία. Στην τελική σκηνή, ο εμβρόντητος Άλεν είναι πιο πειστικός και συγκινητικός από ποτέ.

«Αβάνα» («Havana», 1990) του Σίντνει Πόλακ

Μιας και θα απουσιάσει η «Καζαμπλάνκα» από τη λίστα ας βάλω αυτήν που κατηγορήθηκε ως υποκατάστατό της. Περιφρονημένη στην κινηματογραφική μνήμη, η «Αβάνα» είναι το απόγειο του ρεντφορντικού ρομάντζου, η στιγμή που ο μάτσο αρσενικός βρίσκει τον δάσκαλό του, όχι από κάποια εξωτερική εκδικητική αιτία μα από το εσωτερικό καθρέφτισμα του ανδρισμού του, τον αυτοκαταστροφικό ιπποτισμό, την επικράτηση του ήθους επί του πάθους. Η «Καζαμπλάνκα» είναι τέλεια ταινία, όμως η «Αβάνα», είναι η πρωτεύουσα του περίλαμπρα γοητευτικού ελαττώματος.

«Τα Απομεινάρια μιας Μέρας» («The Remains of the Day», 1993) του Τζέιμς Άιβορι

Ποιος θα περίμενε, ειδικά ένα τέταρτο του αιώνα πριν το «Call Me by Your Name» - επίσης απόν από τη λίστα – από τον Τζέιμς Άιβορι, πως θα κάδραρε την έννοια του ανθρώπου που διαζεύχθηκε, ερήμην του, τα αισθήματά του, πως θα φωτογράφιζε τόσο ευλαβικά την άρνηση, τη στιγμή που ήθελε περισσότερο από κάθε άλλη την κατάφαση.

«Τρία Χρώματα: Η Λευκή Ταινία» (Trois Couleurs: Blanc, 1994) του Κριστόφ Κισλόφσκι

Ο Κισλόφσκι έχει και τη «Μικρή Ερωτική Ιστορία» στα κιτάπια του, όμως «Λευκού» παρόντος πως να φύγει ο λογισμός σου, το μέρος της τριλογίας που είδατε λιγότερο κι όμως, έστω με τον ανταγωνισμό του «Κόκκινου», είναι, ισχυρίζομαι, το καλύτερο. Όταν ο έρωτας δεν ευοδώνεται, τα παραπροϊόντα είναι ανεξέλεγκτα. Κι εδώ η φανταστική εκδίκηση που οργανώνει ο Ζαμακόφσκι, εκδίκηση που αποκαλύπτει την διαλυτική στον χαρακτήρα επίδραση του έρωτα, υπερθεματίζεται μόνο από κείνο το σαρωτικό φινάλε των χειρονομιών, της υπόσχεσης και της αδυναμίας, που είναι για τους ποιητές κι όχι για τους πεζολόγους.

«Ερωτική Επιθυμία» («In the Mood for Love», 2000) του Γουόνγκ Καρ-Βάι

Η καλύτερη στιγμή του «τρόπου Καρ-Βάι», η αποθέωση του στυλ που δημιουργεί περιεχόμενο, μια σχέση που δεν συνέβη ποτέ πέρα απ' το μοτίβο που την ακολούθησε, τη στιγμάτισε και, στο τέλος, δεν θα είναι παρά το μόνο που θα απομείνει να την θυμίζει. Και να σκεφτεί κανείς πως οι «εραστές» δεν την άκουσαν ποτέ παρά μόνο, ίσως, μέσα τους.

«Το Μυστικό του Brokeback Mountain» («Brokeback Mountain», 2005) του Ανγκ Λι

Για ταινία που δεν συγκίνησε τον υπογράφοντα και προς την οποία υπάρχουν και σοβαρές ενστάσεις για την αισθητική της ιδεολογία, το «Brokeback Mountain», βασισμένο σε ρωμαλέες ερμηνείες και την ευέλικτη σκηνοθεσία του Λι, απογειώνεται σ' ένα φινάλε ενός πουκάμισου αδειανού που συνοψίζει την, ανθρωπίνως δημιουργημένη, βαναυσότητα κλοιών που αποκλείουν ανθρώπους από την ίδια τους τη φύση.