Μαξ φον Σίντοφ: Υπηρέτης και Άρχοντας

90 χρονών σήμερα ένας ευρωπαίος ερμηνευτικός ήρωας, ο πληρέστερος άνδρας σκανδιναβός ερμηνευτής της ιστορίας, ο άνθρωπος που στην υπερβαίνουσα την 60ετία καριέρα του ένωσε σχεδόν κάθε μορφή κινηματογράφου στο μοναδικό του πρόσωπο.

Σε αποστομώνει ο φον Σίντοφ, ο Σουηδός με την πρωσική καταγωγή, το «γαλαζοαίματο» όνομα, το παράστημα, την μειλίχια αλλά και προστακτική φωνή κι εκείνο το βλέμμα που σε κοιτάζει με κύρος και, θα έλεγες, ηθική επιταγή. Σε αποστομώνει με την τεράστια φιλμογραφία και την αδιανόητη σειρά σκηνοθετών που χρειάστηκαν τα ερμηνευτικά του φώτα. Οπωσδήποτε σε κάνει να στέκεσαι προσοχή με την 14χρονη συνεργασία με τον Ίνγκμαρ Μπέργκμαν που απλώθηκε σε 12 ταινίες και έβαλε θεμέλιο σημείο στίξης στον κινηματογραφικό λόγο των μέσων του 20ού αιώνα.

Από τον ιππότη της ακρογωνιαίας «Έβδομης Σφραγίδας», μέχρι τον ναύαρχο στο «Κουρσκ» που (δεν) είδατε στην Ελλάδα πριν λίγους μήνες, μεσολαβούν αναρίθμητες εμφανίσεις, στο θέατρο, την τηλεόραση και κυρίως τον κινηματογράφο, εμφανίσεις άλλοτε κυριαρχικά πρωταγωνιστικές και συχνότερα σκελετικά υποστηρικτικές. Ο φον Σίντοφ, βρέθηκε από την αγιασμένη Σουηδία του Μπέργκμαν στο «σατανικό» Χόλιγουντ (που τον έκανε και Ιησού στην παραγκωνισμένη και αισθητικά υψηλή «Ωραιότερη Ιστορία του Κόσμου» του Στίβενς), πήγε στην Γαλλία, την Ιταλία, την Αγγλία και όπου τον καλούσαν (και τον καλούσαν συνεχώς) και δημιούργησε ρόλους με όλα κεφαλαία σε ταινίες που εξαιτίας του έγιναν συστηματικά ανώτερες.

Ενδεικτικά, και πλην Μπέργκμαν φυσικά, «Οι Μετανάστες» του Τροέλ (επίσης συχνή συνεργασία, έπαιζε και στο ας πούμε σίκουελ, της επόμενης χρονιάς, ξανά του Τροέλ), στο «Night Visitor» του Μπένεντεκ (που έχει κάνει και τον «Ατίθασο» με τον Μπράντο) την ίδια χρονιά, τον «Εξορκιστή», τις «Τρεις Μέρες του Κόνδορα», το «Γράμμα από το Κρεμλίνο» του Χιούστον, την σπουδαία «Έρημο των Ταρτάρων» του Τζουρλίνι (ανάμεσα σ’ ένα από εκείνα τα ευρωπαϊκά καστ που σου πέφτει το σαγόνι – Τρεντινιάν, Γκάσμαν, Ρέι, Περέν, Νουαρέ, άντε και Τζουλιάνο Τζέμα), φυσικά στο «Quiller Memorandum» που αναφέραμε και πρόσφατα λόγω Άλεκ Γκίνες, στην ατυχή «Χαβάη» του Ρόι Χιλ (μια υποψηφιότητα Σφαίρας όμως για τον ίδιο), κλασικοί ρόλοι στην «Απόδραση των 11» του Χιούστον (και πόσο βάρος φέρνει), τον «Φλας Γκόρντον», φωνητικά στο εκτός σειράς Μποντ «Ποτέ μην Ξαναπείς Ποτέ», στην «Χάνα και τις Αδελφές της» του Γούντι Άλεν, τις «Καλύτερες Προθέσεις» του Όγκαστ σε γραμμένο του δασκάλου και φίλου Ίνγκμαρ.

Και πόσα ακόμα. Κρατάς την πρώτη του οσκαρική υποψηφιότητας με το «Πελέ, Ο Κατακτητής», την δεύτερη την έχει στο «Εξαιρετικά Δυνατά και Απίστευτα Κοντά» του Ντάλντρι 25 χρόνια αργότερα, κρατάς τον ρόλο στο «Shutter Island» του Σκορσέζε, στο «Σκάφανδρο και την Πεταλούδα» του Σνάμπελ, στο «Minority Report» του Σπίλμπεργκ, οπωσδήποτε σ’ εκείνο το ωραιότατο «Intacto» του Φρεναντίγιο, στο «Χαμσούν» ξανά του Τροέλ που υποδύεται τον διάσημο συγγραφέα, βέβαια στα «Χρήσιμα Αντικείμενα» τώρα που έχουμε φεγγάρι Στίβεν Κίνγκ, ακόμα και στον «Πόλεμο των Άστρων» (2015) του Έϊμπραμς.

Είναι αδιανόητη παρουσία ο Σίντοφ, ηγεμονεύει έτσι πανύψηλος που είναι το κάδρο, έχει την πλαστικότητα να παίξει στα πάντα, όπως αποδεικνύεται και από το εύρος των προαναφερθέντων (και άφθονων που έχω παραλείψει), πάνω απ’ όλα όμως έχει αυτό που κρατώ, αυτή την θρησκευτική βαρύτητα, αυτή την εννόηση (sic) του λεγομένου που τον κάνει άλλωστε ταυτόχρονα και άριστο θετικό ήρωα αλλά και πλανευτικό villain. Μεγάλος, να ‘ναι καλά.