Φανταστικά Ζώα: Τα Eγκλήματα του Γκρίντελβαλντ

Δυο χρόνια αφού ξύπνησε το «φανταστικό» ζώο μέσα μας, η Τζ. Κ. Ρόουλινγκ επιστρέφει με το δεύτερο κεφάλαιο του σοφιστικέ μπλοκμπάστερ «Fantastic Beasts» και με τα «Εγκλήματα του Γκρίντελβαλντ» αναπτύσσει τον Μαγικό Κόσμο (Wizarding World) που σύστησε με τα «Χάρι Πότερ». Κι αυτή τη φορά ο κόσμος της είναι πιο σκοτεινός από ποτέ.

Η νέα ταινία ξεκινά με την επιτυχημένη απόδραση του περίφημου μάγου Γκέλερτ Γκρίντελβαλντ (Τζόνι Ντεπ) κατά τη διάρκεια της μεταφοράς του από την Αμερική στην Ευρώπη. Με νέα έδρα στο Παρίσι, ο Γκρίντελβαλντ προσπαθεί να προσηλυτίσει μισαλλόδοξους μάγους που ενστερνίζονται τη θεωρία του περί ανωτερότητάς τους και βάζει στόχο τον Κρίντενς (Έζρα Μίλερ), η ταυτότητα και οι μαγικές ιδιότητες του οποίου είναι το βασικό κλειδί των «Beasts». Ο μόνος που μπορεί να τον σταματήσει είναι ο διάσημος μάγος και  καθηγητής του Χόγκουαρτς, Άλμπους Ντάμπλντορ (Τζουντ Λο). Ο Ντάμπλντορ θα ζητήσει τη βοήθεια του Νιουτ Σκαμάντερ (Έντι Ρέντμεϊν) και η νέα αποστολή θα δοκιμάσει την πίστη τους στον ολοένα και πιο επικίνδυνο, διχασμένο, κόσμο των μάγων.

Τα «Εγκλήματα του Γκρίντελβαλντ», βυθίζουν σε ακόμα πιο σκοτεινές σελίδες τα κεφάλαια του Μαγικού Κόσμου. 

Σκότος, μαγεία και ένα φινάλε-σοκ. Αυτές είναι οι λέξεις που συνοψίζουν τη δεύτερη περιπέτεια του Νιούτ Σκαμάντερ στη μεγάλη οθόνη, με τη Τζ.Κ.Ρόουλινγκ να ανοίγει ξανά τη γεμάτη πρωτότυπες ιδέες «βαλίτσα» της για το νέο κεφάλαιο (θα ακολουθήσουν άλλα τρία) της ιστορίας των «Φανταστικών Ζώων». Από την αρτ-ντεκό της Νέας Υόρκης, τα «Εγκλήματα» μας ταξιδεύουν στο αρτ-νουβό Παρίσι και φρεσκάρουν με νέα τοποθεσία την οπτική ταυτότητα της σειράς. Η πολυβραβευμένη με Όσκαρ Κοστουμιών Κόλιν Άτγουντ, ο Στιούαρτ Κρεγκ στη σκηνογραφία και ο σπουδαίος Διευθυντής Φωτογραφίας Φιλίπ Ρουσελό («Επικίνδυνες Σχέσεις», «Συνέντευξη με Έναν Βρικόλακα») συνδυάζουν ατμόσφαιρα και ευρηματικότητα στην υπηρεσία ενός παραμυθιού εποχής που ισορροπεί μεταξύ πραγματικού και μαγικού κόσμου. Και κάπου εδώ αξίζει να δοθούν εύσημα στον βετεράνο πια σκηνοθέτη της σειράς, Ντέιβιντ Γέιτς, ο οποίος με έξι (από τις 10 μέχρι στιγμής) ταινίες του σύμπαντος έχει αποδείξει πως διευθύνει με σαφή όραμα τις κινηματογραφικές περιπέτειες των μάγων της Ρόουλινγκ.

Στο μαγικο καστ, η προσθήκη του Τζουντ Λο ως Άλμπους Ντάμπλντορ, λειτουργεί ευεργετικά και υπόσχεται μελλοντικά δυναμικές συγκρούσεις με το αντίπαλο δέος, Γκέλερτ Γκρίντελβαλντ - Τζόνι Ντεπ. Ο Λο δεν εμφανίζεται πολύ, αλλά διασκεδάζει με την εκφραστική παλέτα του χαρακτήρα με το σκοτεινό παρελθόν, που έχει μόνιμα σκανδαλιάρικη διάθεση. Πείθει κι επιβάλλεται ως αξιοσέβαστος μάγος της κοινότητας και θυμίζει, χωρίς όμως να αντιγράφει, τους άξιους προκατόχους του ρόλου, Ρίτσαρντ Χάρις, Μάικλ Γκάμπον. Ο Τζόνι Ντεπ, μετά την αποκάλυψη του προηγούμενου φινάλε, αντλεί στοιχεία από τον Κόλιν Φάρελ και κινείται με χαρακτηριστική άνεση στο ρόλο του σατανικού μάγου Γκρίντελβαλντ διατηρώντας μία σαγηνευτική εμφάνιση με μέτρο χωρίς εξάρσεις. Ντροπαλός, ανασφαλής και κοινωνικά απροσάρμοστος, ο Νιουτ Σκαμάντερ του Έντι Ρέντμεϊν - ίσως ο πιο αναπάντεχος ήρωας σε κινηματογραφικό franchise - αυτή τη φορά έχει χαλαρώσει την κινησιολογία και τα νευρικά τικ, χαρίζοντάς μας έναν πιο οικείο πρωταγωνιστή, που μαζί με τη γοητευτική Ζόι Κράβιτς στο ρόλο της Λίτα Λεστρέιντζ και τον Κάλουμ Τέρνερ ως αλλαζόνα Θησέα Σκαμάντερ, σχηματίζουν ένα ενδιαφέρον τρίγωνο.

Από το πρώτο βιβλίο «Χάρι Πότερ», πριν από 21 χρόνια, μέχρι και τη νέα ταινία, η Ρόουλινγκ έχει καταφέρει να χτίσει τον ολοζώντανο, δικό της αφηγηματικό κόσμο, και τα «Εγκλήματα του Γκρίντελβαλντ» εμπεριέχουν όλες τις θετικές ποιότητες που αναγνωρίζεις στο έργο της. Εκεί που ολισθαίνουν είναι στη διαχείριση της πληροφορίας της μυθολογίας που ως λογοτέχνης η Ρόουλινγκ προσφέρει με πυκνότητα και επιδεξιότητα στις σελίδες των βιβλίων της, αλλά στο κινηματογραφικό σενάριο (μόλις το δεύτερό της) προκύπτει μία αμηχανία. Η ταινία για παράδειγμα φαίνεται μερικές φορές να εμφανίζει αδέξια τα «Φανταστικά Ζώα» του τίτλου και συστήνει περισσότερους από έξι καινούργιους χαρακτήρες, αρκετοί από τους οποίους δεν αναπτύσσονται ή δεν ονοματίζονται. Από την άλλη, αυτή είναι και η μοίρα αρκετών δεύτερων, τρίτων κ.ο.κ. κεφαλαίων κινηματογραφικών franchises που έχουν τον άχαρο ρόλο να προωθούν την πλοκή, χωρίς να την ολοκληρώνουν.

Τονίζει την υποκρισία και επικινδυνότητα της ρητορικής του μίσους σε μία χρονική περίοδο που ανθούν νεοφασίζουσες πολιτικές αντιλήψεις, κάτι αξιόλογο και απαραίτητο. 

Τα μαγικά ξόρκια όμως των «Εγκλημάτων» και η έμπνευση της Ρόουλινγκ δεν εξαντλούνται. Στο μυαλό της έχει σίγουρα μία πολύ συγκεκριμένη ιστορία που θέλει να αφηγηθεί, με όλες τις λεπτομέρειες και τα μυστικά να υφαίνονται υποδόρια, μέχρι να αποκαλυφθούν ανατρεπτικά. Η πρώτη ταινία ήταν μία αναφορά στις δίκες του Σάλεμ, στις μαύρες σελίδες της ιστορίας της Αμερικής, με νωπές τις μνήμες μακαρθισμού και το ψυχροπολεμικό «κυνήγι μαγισσών». Αυτή τη φορά η Ρόουλινγκ εξελίσσει τον κόσμο της και στον θεματικό του πυρήνα τοποθετεί έναν στοχασμό για το βάρος της κληρονομιάς και τους δεσμούς αίματος που επιλέγουμε ή που μας επιβάλλονται.

Η προβληματική σχέση που έχουν τα αδέλφια Νιουτ και Θησέας Σκαμάντερ, το βάρος του ονόματος Λεστρέιντζ και οι αμαρτίες των προγόνων, η κατάρα του αίματος που μεταμορφώνει μία νεαρή κοπέλα σε φίδι (όπως έχουν ήδη αποκαλύψει τα τρέιλερ πρόκειται για τη Ναγκίνι), η κρίση ταυτότητας του Κρίντενς που εκφράζεται ως ανεξέλεγκτη οργή μιας καταπιεσμένης φύσης και ασφαλώς η σχέση των Ντάμπλντορ-Γκρίντελβαλντ, ένας δεσμός αίματος κατ’ επιλογή, είναι τα βασικά συστατικά αυτού του κεφαλαίου. «Ήμασταν κάτι περισσότερο από αδέρφια» λέει σε μία σκηνή ο Ντάμπλντορ και αργότερα βλέπει το είδωλο του πρώην φίλου, σίγουρα αγαπημένου και ενδεχομένως εραστή του, στον Καθρέφτη του Έριζεντ. Η Ρόουλινγκ ορίζει ως Φανταστικά Ζώα τα ανθρώπινα τέρατα (που θαυμάζουμε, ερωτευόμαστε ή μισούμε), σκαλίζει το ένοχο παρελθόν των ηρώων της και τους καλεί, αν τολμήσουν, να το ξεπεράσουν έχοντας το βαρος της γνώσης. Αποικιοκρατία, η ενοχή του δουλεμπορίου και ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος χωρούν ως αναφορές στην ταινία. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως ξεκινά σε ένα υπόγειο κελί φυλακής, τοποθετεί τη μεγάλη σκηνή του φινάλε σε ένα νεκροταφείο, αφιερώνει αρκετό χρόνο στους υπονόμους του Παρισιού και δεν καταχράται την καρτ-ποσταλική εικόνα της «ερωτικής πόλης». Ακόμα και η επιστροφή στο Κάστρο του Χόγκουαρτς, εφτά χρόνια μετά τους «Κλήρους του Θανάτου», συνδυάζεται με μία ανάμνηση. Για να μη μιλήσουμε για το αναπάντεχο φινάλε που θα σοκάρει τους φανατικούς της σειράς και θα ξεκινήσει μία κουβέντα θεωριών μέχρι να κυκλοφορήσει η επόμενη ταινία σε δυο χρόνια.

Τα «Εγκλήματα του Γκρίντελβαλντ», βυθίζουν σε ακόμα πιο σκοτεινές σελίδες τα κεφάλαια του Μαγικού Κόσμου, τόσο που ακόμα και οι χαριτωμένες εκλάμψεις από την παρουσία των «Φανταστικών Ζώων» να μοιάζουν σχετικά παράταιρες. Το σημαντικό όμως είναι πως η αποστολή της Ρόουλινγκ να χρησιμοποιεί ένα δημοφιλές franchise για να ευαισθητοποιεί το κοινό σε θέματα κοινωνικής αποδοχής, οικολογικής ευαισθησίας και να τονίζει την υποκρισία και επικινδυνότητα της ρητορικής του μίσους σε μία χρονική περίοδο που ανθούν νεοφασίζουσες πολιτικές αντιλήψεις, είναι αξιόλογο και απαραίτητο. Σ’ αυτά τα «Εγκλήματα» είμαστε συμμέτοχοι.