Χαλ Άσμπι: Να θυμούνται οι παλιοί, να μαθαίνουν οι νέοι και να αναθεωρούν οι λανθασμένοι

Από τη μια είναι λογικό να μένει αφανής ο Άσμπι σε μια δεκαετία (του '70) που μεγαλούργησε πλήθος συναδέλφων του. Με το ξέσπασμα της δεκαετίας των δημιουργών (Κόπολα, Σκορσέζε, Σπίλμπεργκ, Ντε Πάλμα, Άλτμαν, Φρίντκιν), η δουλειά ενός «απομειναριού» του '60 - που θήτευσε και ως μοντέρ δίπλα στον Τζούισον του «Τόμας Κράουν», του «In the Heat of the Night» (πήρε και όσκαρ εδώ), του «Σινσινάτι Κιντ» και του «Russians are Coming»! - έμοιαζε υπόηχη, λιγότερο φαντασμαγορική, ατυχής εισπρακτικά.

Από την άλλη, το σερί του Άσμπι στη δεκαετία του '70 είναι επίτευγμα: Από το «Χάρολντ και Μοντ», μέχρι το «Τελευταίο Απόσπασμα» κι από το «Shampoo» μέχρι το «Να Είσαι Εκεί Κύριε Τσανς» και τον «Γυρισμό» (να μην ξεχάσω και το «Αυτή η Γη είναι η δική μου Γη», αυτό το υπέροχο για τον Γούντι Γκάτθρι και την εποχή του), ο Άσμπι φωτογράφισε τη δεκαετία από τη μεριά ανθρώπων που αναζητούν επαφή, κοντράρονται με την εποχή και το άμεσο περιβάλλον τους και καταφθάνουν, στον ελεγειακό Κύριο Τσανς, να αποδέχονται ένα ριζικό μοναξιάς, εποχών που προσπερνούν και κατακτημένης σοφίας προορισμένης να αντιμετωπίζεται σαν αξιοπερίεργο.

Σαν προφητική της μοίρας της, η φιλμογραφία του Άσμπι στέκει περήφανη κι εν πολλοίς ανείδωτη, καταξιωμένη βραβευτικά αλλά ατυχής στη συνείδηση κόσμου που την έχει παρακάμψει. Στο ντοκιμαντέρ «Hal» η Έιμι Σκοτ, στο ντεμπούτο της σκηνοθετικά, ξαναβρίσκει την αόρατη κλωστή μιας φιλμογραφίας που όσο τιμήθηκε στην εποχή της, τόσο ξεχάστηκε στη συνέχεια και φέρνει μαζί της Τζέιν Φόντα, Γιον Βόιτ, Ντάστιν Χόφμαν, Χάσκελ Γουέξλερ, Τζεφ Μπρίτζες, Αλεξάντερ Πέιν, Ντέιβιντ Ο. Ράσελ και πολλούς ακόμα να πιστοποιήσουν το καταγραφόμενο μέγεθος.