9:55
12/11

59ο ΦΚΘ: Ιδανικό φινάλε με το καθηλωτικό «Κορίτσι»

Το οδοιπορικό μιας διεμφυλικής έφηβης προς την ανάληψη της ταυτότητας και της επιθυμίας της, που κέρδισε Χρυσή Κάμερα στις Κάννες και μας σύστησε το ξεχωριστό ταλέντο του 27χρονου Λούκας Ντοντ και του 16χρονου πρωταγωνιστή του, Βίκτορ Πόλστερ, αποτέλεσε τον καταλληλότερο επίλογο για την 59η διοργάνωση του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.

Από τον Νεκτάριο Σάκκα

Με την ταινία-έκπληξη των πρόσφατων Καννών έριξε αυλαία χθες βράδυ στο Ολύμπιον το 59ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Έπειτα από δέκα μέρες γεμάτες σινεμά και ασυνήθιστα καλό καιρό, το «Κορίτσι» (Girl) του Λούκας Ντοντ ήρθε να θέσει έναν από κάθε άποψη καίριο επίλογο στη φετινή διοργάνωση. Άλλωστε, πέραν του ότι αναφερόμαστε στο σημαντικότερο σκηνοθετικό ντεμπούτο της χρονιάς, πράγμα στο οποίο συνηγορεί και η βράβευσή του με Χρυσή Κάμερα τον περασμένο Μάιο στις Κάννες, το «Κορίτσι» αποτελεί πρώτα απ’ όλα μια απίστευτα διαυγή και ώριμη ματιά πάνω σε ζητήματα ταυτότητας, φύλου και ανάληψης της επιθυμίας. Κάτι που αν λάβουμε υπόψη την τρέχουσα χρονική συγκυρία (βλ. δολοφονία Ζακ Κωστόπουλου), η επιλογή του συγκεκριμένου φιλμ για λήξη του Φεστιβάλ αποκτά διαστάσεις πολιτικού statement.

Η ταινία του Ντοντ είναι από εκείνες που έχουν τη δύναμη να γαντζωθούν στη μνήμη σου. Και οι λόγοι είναι αρκετοί. Αφενός, γιατί μας συστήνει ένα σκηνοθετικό ταλέντο για το οποίο φαίνεται πως θα έχουμε πολλά ωραία να πούμε στα χρόνια που έρχονται. Αφετέρου, επειδή ο 27χρονος Φλαμανδός είναι αυτός που μας αποκάλυψε ακόμα ένα σπάνιο ταλέντο που μας άφησε με το στόμα ανοιχτό. Ακούει στο όνομα του 16χρονου Βίκτορ Πόλστερ και είναι αυτός πάνω στον οποίο χτίζεται η ταινία, καθώς δεν υποδύεται απλά, αλλά γίνεται η Λάρα: ένα 16χρονο κορίτσι που έχει γεννηθεί σε σώμα αγοριού και είναι αποφασισμένο να γίνει επαγγελματίας μπαλαρίνα.

Συν τοις άλλοις, το «Κορίτσι» εστιάζει στο πολύπλευρο θέμα και την ηρωίδα του με αδιαπραγμάτευτη ευαισθησία και ξεκάθαρη στόχευση στο τι θέλει να πει. Και έπειτα, είναι πασιφανές πως πρόκειται για ένα φιλμ που γυρίστηκε με πολλή στοργή και ψυχή, τέτοια που «γράφει» στην οθόνη δίχως ποτέ να καταφεύγει στην εύκολη συγκίνηση.

Aρτιο αποτέλεσμα που διερευνά με διαύγεια τις πτυχές ενός εξαιρετικά σύνθετου ζητήματος.

Το «Κορίτσι» παρακολουθεί τη φορτισμένη καθημερινότητα μιας έφηβης σε διαδικασία αλλαγής φύλου, η οποία ανυπομονεί να δει το σώμα της να απαλλάσσεται από τα χαρακτηριστικά του φύλου με το οποίο γεννήθηκε. Την ίδια στιγμή, η Λάρα έχει να αναμετρηθεί με την πιστή αφοσίωση που απαιτεί ο χώρος του μπαλέτου. Πίσω στο σπίτι, υπάρχει ένας πατέρας υποστηρικτικός που διεκδικεί διαρκώς - και ίσως κουραστικά - δίαυλο επικοινωνίας (κομβικός στο ρόλο του ο Άριε Βορτχάλτερ). Στη σχολή αντιθέτως, καραδοκεί πάντα μια συστολή απέναντι στο βλέμμα των άλλων, ή στο ενδεχόμενο αυτού, ενώ η σεξουαλικότητα παραμένει φιμωμένη και σε αναβολή μέχρι να έρθει η ώρα για την πολυπόθητη εγχείρηση στην ηλικία των 18.

Κοινώς, η Λάρα είναι ένα κορίτσι που ενώ ενθαρρύνεται να προχωρήσει και να «λυθεί», είτε αυτό αφορά τους καθηγητές και την επίπονη εξάσκηση, είτε τους γιατρούς, τον ψυχολόγο, τον πατέρα ή τους συνομηλίκους της, υπάρχει πάντα κάτι που την κρατάει μαγκωμένη. Η μάχη για την αποδοχή, όπως ανακυκλώνεται μεταξύ των γύρω και του εαυτού της ή της εικόνας στον καθρέφτη που παρά την ορμονοθεραπεία αργεί να αλλάξει, συνιστά την ψυχοπιεστική καθημερινότητα ενός νεαρού διεμφυλικού ατόμου, για το οποίο τα όρια ανάμεσα στην ιδιωτικότητα και την ορατότητα αποδεικνύονται θολά. Όπως αντίστοιχα θολά μπορεί να γίνουν τα όρια ανάμεσα στην πρόσκληση για ενσωμάτωση και το μπούλινγκ.

Στο διττό πλαίσιο όπου συνυπάρχουν το ζήτημα της ταυτότητας με τη φιλοδοξία, ο Ντοντ προτάσσει μια αφήγηση μετρημένη και στιβαρή, με πλάνα που αποπνέουν σιγουριά, διαλόγους που έχουν ζυγιστεί ως την τελευταία λεπτομέρεια, εξαιρετικό κάστινγκ και φινάλε που παρά τον σοκαριστικό του χαρακτήρα δεν πάει να κλέψει την παράσταση. Σε αυτά τα στέρεα προαπαιτούμενα χτίζεται η πιο αναπάντεχα πλήρης ερμηνεία της χρονιάς, από ένα νεαρό αγόρι που έχει τόσο την αντίληψη όσο κυρίως τη διαίσθηση να αφοσιωθεί σε μία τεράστια κινηματογραφική πρόκληση, με τον ίδιο τρόπο που εμφανώς έχει ως τώρα δοθεί στο μπαλέτο. Απόρροια αυτής της αφοσίωσης είναι ο Πόλστερ να πιστώνεται τον θρίαμβο του «Κοριτσιού» εξίσου με τον σκηνοθέτη του.

Γιατί τελικά, είναι ό,τι πιο κοντά στην κινηματογραφική ευλογία η συνύπαρξη αυτών των δύο πρωτάρηδων, του Ντοντ και του Πόλστερ, καθώς οδηγεί σε ένα θαρραλέο και προπαντός άρτιο αποτέλεσμα που διερευνά με διαύγεια τις πτυχές ενός εξαιρετικά σύνθετου ζητήματος - είτε το δούμε από τη σκοπιά της διεμφυλικότητας, είτε ευρύτερα, από το τι πραγματικά σημαίνει να είναι κανείς έφηβος και να αναλαμβάνει την επιθυμία και την ταυτότητά του.