Κάννες 2017: Το «The Square» του Ρούμπεν Έστλουντ είναι μια πνευματώδης σάτιρα που γελά απολαυστικά μέσα από σφιγμένα δόντια

2017-05-20 16:59:10

Επιβεβαιώνοντας τις υποσχέσεις που έδωσε πριν τρία χρόνια με το «Ανωτέρα Βία», ο ταλαντούχος Σουηδός σκηνοθέτης επιστρέφει κινηματογραφικά με μια ιδεολογική και άκρως απολαυστική tour de force ταινίας που θα ήταν καλό να φύγει από το φετινό Φεστιβάλ με κάποιο μεγάλο βραβείο.

Ένα πρωί, βγαίνοντας από ένα υψηλού προφίλ μουσείο μοντέρνας τέχνης της Στοκχόλμης στο οποίο εργάζεται ως επιμελητής, ο Κρίστιαν καταλήγει με το κινητό τηλέφωνο και το πορτοφόλι του κλεμμένα. Η δυσάρεστη αυτή συγκυρία είναι μόλις η αρχή μιας σειράς από ατυχή συμβάντα τα οποία όχι μόνο διαταράσσουν όλο και περισσότερο την πολυτελή και τακτοποιημένη στην εντέλεια ζωή του, αλλά και θέτουν σε σοβαρή απειλή την επαγγελματική του ακεραιότητα.

Τρία χρόνια αφότου απέκτησε διεθνές εκτόπισμα χάρη στη δικαιολογημένη καλλιτεχνική απήχηση του «Force Majeure» (στα ελληνικά η ταινία είχε κυκλοφορήσει ως «Ανωτέρα Βία»), το οποίο κέρδισε το βραβείο της κριτικής επιτροπής στο τμήμα «Ένα Κάποιο Βλέμμα» του Φεστιβάλ Καννών, ο 42χρονος Σουηδός σκηνοθέτης επιχειρεί να φέρει εις πέρας ένα φιλμ με ακόμη μεγαλύτερες φιλοδοξίες και διαθέσεις να πάρει ρίσκα. 

Μαύρη κωμωδία που προτιμά να σερβίρει το χιούμορ της μονίμως με μια δόση κινδύνου και απροόπτου, το «The Square» διευρύνει την προβληματική του Ρούμπεν Έστλουντ επάνω στα πολλαπλά κοινωνικά προσωπεία που υιοθετούν βολικά οι περισσότερο ευνοημένοι κάτοικοι των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών προκειμένου να μεταμφιέσουν πίσω από αυτά τις ανεπάρκειες και τις ενοχές τους. 

Ενα ιδιαιτέρως διαυγές φιλμ που χειρίζεται εποικοδομητικά τις ειρωνείες και τους σαρκασμούς του

Οι στόχοι στους οποίους εκτοξεύει την πνευματώδη του σάτιρα ο σκηνοθέτης είναι, αυτή τη φορά, πολλοί. Το «The Square» ξεκινά από μια σκωπτική ματιά στα χρηματοθήρα και γεμάτα υποκρισία περιβάλλοντα της μοντέρνας τέχνης, αλλά και στην πολιτιστική έκπτωση ως παράγωγο ενός ηθικά χρεοκοπημένου κόσμου, προτού ανοιχτεί σε έναν ευρύτερο και μακάβρια αστείο στοχασμό πάνω στα όρια της ελεύθερης έκφρασης, τις κρυμμένες τυραννίες της πολιτικής ορθότητας, τα αγεφύρωτα ταξικά χάσματα που καμία καλλιτεχνική χειρονομία δεν μπορεί να εκμηδενίσει, τον ανθρωπισμό ως εμπορεύσιμο είδος και την πραγματική τέχνη, που δεν είναι τελικά άλλη από τη ζωή και το χρέος καθενός να την μεταχειριστεί όσο το δυνατόν σωστότερα. 

Όλα αυτά τα συστατικά ο Έστλουντ τα αναπτύσσει στην ταινία του μέσα από μια σειρά από κοφτερές σε ακρίβεια και παρατήρηση κωμικοτραγικές βινιέτες που γαργαλούν παραβολικά τον θεατή, του ζητούν να σκεφτεί πέρα από τα όσα αντικρίζει στην οθόνη και τον σπρώχνουν ευγενικά να τοποθετηθεί απέναντί τους. Πλούσια δεξαμενή από ιδέες και απόψεις οι οποίες παρατίθενται χωρίς να αγωνιούν να προσφέρουν διδάγματα και απαντήσεις, το «The Square» ενδεχομένως ανοίγει περισσότερα διαλογικά μέτωπα απ' όσα αντέχει να διαχειριστεί και προς το τέλος χάνει λίγο την αφηγηματική του οξύτητα. Στην ουσία όμως πρόκειται για ένα ιδιαιτέρως διαυγές φιλμ που χειρίζεται εποικοδομητικά τις ειρωνείες και τους σαρκασμούς του, γελώντας μέσα από τα δόντια με την διαρκή μας Ανθρώπινη Κωμωδία. 

Το Περιοδικό ΣΙΝΕΜΑ - cinemagazine.gr βρίσκεται ήδη στις Κάννες και θα σας ενημερώνει καθημερινά με ανταποκρίσεις, αποκλειστικά θέματα και αφιερώματα! Δείτε τα όλα στο ειδικό τμήμα του site εδώ.

•