Εμείς - ταινιες || cinemagazine.gr

Εμείς

Us

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

2018
    ΠΑΡΑΓΩΓΗ: ΗΠΑ
    ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Τζόρνταν Πιλ
    ΣΕΝΑΡΙΟ: Τζόρνταν Πιλ
    ΗΘΟΠΟΙΟΙ: Λουπίτα Νιόνγκο, Γουίνστον Ντιουκ, Ελίζαμπεθ Μος, Σαχάντι Ράιτ Τζόζεφ, Ίβαν Άλεξ
    ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Μάικ Γκιουλάκις
    ΜΟΥΣΙΚΗ: Μάικλ Έιμπελς
    ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 116'
    ΔΙΑΝΟΜΗ: Tulip
    Εμείς

Ο Τζόρνταν Πιλ επιστρέφει μετά το πολυβραβευμένο «Τρέξε!», την ταινία έκπληξη του 2017 που προκάλεσε συζητήσεις, άφησε κοινωνικό, πολιτιστικό αποτύπωμα και έκανε τον κόσμο να «τρέξει» στις αίθουσες, με την υπόσχεση ενός νέου εφιάλτη. Και στο «Εμείς» ο μεγαλύτερος τρόμος, αγωνία και βάσανο έχει πρόσωπο. Αυτό που βλέπουμε στον καθρέφτη.

Από τον Πάνο Γκένα

Με μία εισαγωγική κάρτα που ενημερώνει ότι στην Αμερική υπάρχουν υπόγειοι διάδρομοι που για τους περισσότερους είναι άγνωστοι, και κανείς δεν γνωρίζει τη χρήση τους, το «Εμείς» μας μεταφέρει αρχικά στο 1986. Πρόκειται για την περίοδο της νεοσυντηρητικής πολιτικής του Ρόναλντ Ρίγκαν, των φιλανθρωπικών εκστρατειών κοινωνικής ευαισθητοποίησης (θυμηθείτε την πρωτοβουλία της ανθρώπινης αλυσίδας Hands Across America) και της ποπ βασιλείας του Μάικλ Τζάκσον. Όλα τα παραπάνω παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρώτη σκηνή της ταινίας.

Η μικρή Αντελάιντ διασκεδάζει με τους γονείς της σε ένα παραθαλάσσιο λούνα παρκ. Φορώντας ένα t-shirt αναφορά στο θρυλικό «Thriller» του Τζάκσον (από το ίδιο άλμπουμ θα ήταν ταιριαστό επίσης το «Man in the Mirror», αλλά το «Thriller» εδώ υπηρετεί και το είδος), απομακρύνεται από τους γονείς της για να μπει σε μία αίθουσα με καθρέφτες και την παρότρυνση «Βρες τον εαυτό σου» στην είσοδο. Εκεί, μέσα σε έναν λαβύρινθο που φαινομενικά δεν έχει έξοδο, η Αντελάιντ θα ανακαλύψει ανάμεσα στους αντικατοπτρισμούς ένα μικρό κορίτσι που είναι ίδια εκείνη. Τριάντα χρόνια μετά, η ενήλικη Αντελάιντ (Λουπίτα Νιόνγκο) επισκέπτεται με την οικογένειά της το παραθαλάσσιο εξοχικό τους. Χωρίς να έχει ξεπεράσει εντελώς το παιδικό τραύμα εκείνης της βόλτας στο λούνα παρκ, ανησυχεί πως κάτι περίεργο θα συμβεί. Οι φόβοι της επιβεβαιώνονται όταν το βράδυ απρόσκλητοι επισκέπτες, που είναι πανομοιότυποι με τα μέλη της οικογένειάς της, εισβάλουν στο σπίτι τους. Ποιοι είναι «αυτοί» που μοιάζουν «εμείς»;

Μία ταινία που μέσα στη φιλοδοξία της προτάσσει πρωτοτυπία και τιμά κινηματογραφικά τον τρόμο

Φορτωμένος με το δημιουργικό άγχος που προέκυψε από την επιτυχία (και το Όσκαρ Πρωτότυπου Σεναρίου) του «Τρέξε!», ο Τζόρνταν Πιλ έχει δύσκολη δουλειά. Να παραδώσει μία καλή ταινία, και όχι απαραίτητα να ξεπεράσει το ντεμπούτο του. Ξεκινώντας ήδη από την πρώτη αφίσα της ανακοίνωσης του «Εμείς», που έμοιαζε σαν να βγήκε από το διάσημο τεστ κηλίδων μελάνης Ρόρσαχ, γνωστοποίησε πως το επόμενο βήμα του θα ήταν ένα ακόμη ψυχολογικό θρίλερ. Αναπόφευκτα και μία κοινωνική αλληγορία. Το «Εμείς» μοιάζει σαν να βγήκε από τη δημιουργική δεξαμενή της «Ζώνης του Λυκόφωτος». Ο σκηνοθέτης/σεναριογράφος είχε δηλώσει άλλωστε πως πηγή έμπνευσής του ήταν το επεισόδιο «Mirror Image» της πρώτης σεζόν «Twilight Zone» (1960). Διόλου τυχαία, και ως meta αναφορά, σε μερικές εβδομάδες αναλαμβάνει χρέη οικοδεσπότη στο reboot της «Ζώνης» που ετοίμασε το CBS.

Ο Πιλ φαίνεται πως διασκεδάζει με τις προσδοκίες των θεατών ήδη από τον πρόλογο. Η τηλεόραση των ‘80s, το λούνα παρκ, η (εξαιρετικά λειτουργική) μουσική του Μάικλ Έμπελς και στη συνέχεια η ιδέα της χρήσης του «διδύμου», οι χιουμοριστικές πινελιές που ανακόπτουν την ένταση των σκηνών, τα γνωστά τραγούδια στο soundtrack, υπάρχουν στην ταινία για να δημιουργούν μία ασφαλή βάση ανάκλησης της ποπ ή σινεφίλ μνήμης, ενώ την ίδια στιγμή χρησιμοποιούνται με μία διάθεση ανατροπής. Ο θεατής, εκπαιδευμένος σε μία στερεοτυπική (και ανέμπνευστη) ακολουθία δράσης/αντίδρασης στις ταινίες τρόμου, θα βρεθεί αρκετές φορές σε μία ευχάριστη(!) θέση να «μην προβλέψει» τα μελλούμενα στο «Εμείς», ακόμα κι όταν αναγνωρίζει το κλισέ. Κι αυτό γιατί ο Πιλ με επαγγελματικό παρελθόν στην κωμωδία («Mad TV», «Key & Peele»), θέλει να είναι χειριστικός και έχει ένα «υπόγειο» σχέδιο που υπηρετεί.

Οι ταξικές αντιθέσεις, ο ρόλος των φύλων, τα ρατσιστικά στερεότυπα και η εθνική ταυτότητα είναι τα ζητήματα που απασχολούν τον Πιλ

Η χρήση των «διδύμων» στο σινεμά έχει αντικατοπτρίσει ανατριχίλες εδώ και δεκαετίες. «Vertigo», «Ένοικος», «Possession», «Μακάβρια Εισβολή», «Η Λάμψη», «Χαμένη Λεωφόρος», «Μαύρος Κύκνος», είναι ελάχιστα παραδειγματα - δηλωτικά μία εννοιολογικής απόδοσης του έσω χειρότερου εαυτού. Οι εμπνεύσεις του Πιλ όμως δεν σταματούν εδώ. Στο «Εμείς» η εισβολή στην οικία, από τον «άλλο μας εαυτό», έχει στοιχεία επαγρύπνησης. Οι «άλλοι» επαναστατούν και σκοτώνουν γιατί διεκδικούν θέση στο «εμείς». Οι ταξικές αντιθέσεις (η «φιλική» οικογένεια της Ελίζαμπεθ Μος είναι το χαρακτηριστικό δείγμα), ο ρόλος των φύλων, τα ρατσιστικά στερεότυπα και η εθνική ταυτότητα είναι τα ζητήματα που απασχολούν τον Πιλ. «Τι είστε;» ρωτά κάποια στιγμή η Λουπίτα Νιόνγκο τη «δίδυμη» εκδοχή της, για να πάρει την αποστομωτική απάντηση «Αμερικανοί». Λέξη που συνοψίζει την ανάγκη συμπερίληψης και αναγνώρισης, όσων εν αγνοία τους ταυτοποιήθηκαν κοινωνικά, πολιτικά, βιολογικά στο περιθώριο.

Η ταινία όμως δεν είναι ένα κήρυγμα. Ο Τζόρνταν Πιλ υπηρετεί το είδος προσφέροντας τρόμο, αγωνία και χιούμορ. Παίζει με την ιδέα της αντανάκλασης συνεχώς, μεταγράφει σε έξυπνες οπτικές ιδέες τις λέξεις του, παλιμπαιδίζει ανάμεσα στο sitcom και το θρίλερ, ψαλιδίζει κυριολεκτικά τα δεσμά σε αιματηρές σκηνές βίας και τοποθετεί ειρωνικά (ειδικά στο φινάλε) το κακό σε κοινή θέα. Το καστ της οικογένειας αναλαμβάνει 4 + 4 διαφορετικούς ρόλους κερδίζοντας εντυπώσεις, και η Λουπίτα Νιόνγκο σε κάνει να ξεχνάς πως υποδύεται δυο τόσο ξεχωριστές προσωπικότητες. Σε αντίθεση με το «Τρέξε!» όμως, το «Εμείς» παγιδεύεται φιλάρεσκα στο μεγάλο σχέδιό του. Η ταινία σε προκαλεί να αναζητήσεις τη χειρότερη πλευρά σου και σαν αυτοεκπληρούμενη προφητεία σκοντάφτει όταν μπαίνει κυριολεκτικά στα βαθιά. Μία σκηνή μονολόγου, αρκετά αργά στην ταινία, συνδυάζει άκομψα συγκινησιακή φόρτιση με το επιγραμματικό χτίσιμο μιας μυθολογίας, το σενάριο δημιουργεί απορίες που δεν πρόκειται να απαντηθούν και οδηγείται σε μία αχρείαστη ανατροπή που αρκετοί ίσως την έχουν ήδη σκεφτεί. Χάνοντας φευγαλέα το στόχο το «Εμείς» γειώνει, ενώ δεν χρειάζεται, με λογικούς όρους την αλληγορία.

Μικρό το κακό, αφού έχει σταθεί μέχρι εκείνο το σημείο ανταποδοτικά στο κοινό του. Αποτελεί εξάλλου μία ταινία που μέσα στη φιλοδοξία της προτάσσει πρωτοτυπία και τιμά κινηματογραφικά τον τρόμο με όρους ψυχαγωγικούς, σε αντίθεση με την ακαλαίσθητη φτήνια των ψηφιακών εφέ και jump scares που έχουν κουράσει υπερθετικά τόσο τον αμφιβληστροειδή μας, όσο και το είδος. Ο Τζόρνταν Πιλ στο φινάλε παραδίδει όντως μία καλή ταινία. Ελπίζουμε μόνο, στο μέλλον, να μην παγιδευτεί σε μία α λα Σιάμαλαν συνταγή.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
  • Εμείς
  • Εμείς