Το Σουτιέν

Αν συμπεριλάβουμε τις πολλές μικρού μήκους ταινίες που έχει κάνει, ο Γερμανός Βέιτ Χέλμερ κλείνει περίπου 30 χρόνια στη σκηνοθεσία, υπηρετώντας ένα σινεμά που συχνά απολαμβάνει τη σιωπή και προσπαθεί να αποκωδικοποιήσει όσα κρύβονται πίσω από τα βλέμματα των πρωταγωνιστών του. Με όχημα τα όνειρα, την κωμωδία, τον σουρεαλισμό και το φολκλόρ των μικρών κοινωνιών στις οποίες στήνει την κάμερά του, ο Χέλμερ έχει καταφέρει να στήσει έναν δικό του μικρόκοσμό με σύνεση και υπομονή, αν και το μεγάλο κοινό δε τον αγκάλιασε ποτέ. 

Στο «Σουτιέν» απαρνείται ξανά το διάλογο, όπως έκανε και το 1999 στην καλύτερη ταινία του ως σήμερα, το ονειρώδες «Tuvalu», μια δουλειά εμπνευσμένη από το ακμάζον τότε σινεμά του Ζαν Πιερ Ζενέ και τα πειράματα του δαιμόνιου Καναδού Γκάι Μάντεν, με τον μόνιμο πρωταγωνιστή του Λεός Καράξ, Ντενί Λαβάν, να διατηρεί τον βασικό ρόλο και να αποτελεί σήμερα τη σύνδεση εκείνης της ταινίας με την τωρινή. Εδώ μεταφερόμαστε στο Αζερμπαϊτζάν και σε έναν μοναχικό εργοδηγό που φροντίζει καθημερινά στη διαδρομή που κάνει με το βαγόνι του να μην παρασύρει απλωμένα ρούχα ή άλλα αντικείμενα στο στενό διάδρομο που κρατείται για τις ράγες του τρένου. Μέχρι που δεν θα προλάβει ένα απλωμένο σουτιέν και η θέα του θα ξεκινήσει μια εμμονική αναζήτηση. 

Ο Χέλμερ κερδίζει από την εμπειρία του στην εκμετάλλευση των φυσικών ήχων που αντικαθιστούν επάξια τους διαλόγους και κυρίως από την αφοσίωση των πρωταγωνιστών του. Ο Μανόλοβιτς, γνωστός από τις παλιότερες συνεργασίες του με τον Κουστουρίτσα, μεταδίδει τη συναισθηματική κόπωση του ήρωά του, που είναι έτοιμος να συνταξιοδοτηθεί αλλά μοιάζει να έχει παραιτηθεί γενικώς από τη ζωή, χρόνια πριν. Η αναζήτηση της κατόχου του σουτιέν παραλληλίζεται με μια τελευταία κραυγή για συντροφικότητα και σύνδεση με τον τόπο που υπηρετεί, χωρίς να ωθεί την ταινία προς το μελόδραμα καθώς τα κωμικά διαλείμματα φροντίζουν για το αντίθετο. Ο Χέλμερ πάντως, αν και κατέχει τη βωβή αφήγηση, ξεμένει αρκετά νωρίς από ιδέες μετατρέποντας την αναζήτηση σε ένα μικρό κύκλο, απαραίτητο για να επιμηκύνει την ιστορία του, ένα γλυκό παραμύθι τόπων μακρινών σε μας που θα ταίριαζε περισσότερο στις ταινίες μικρότερης διάρκειας που έχει κάνει στο παρελθόν.